【Răng Chó Cưng Có Khỏe Không?】Hướng Dẫn Toàn Diện Về Bệnh Nha Chu Ở Chó – Từ Nguyên Nhân, Triệu Chứng Đến Cách Phòng Ngừa và Điều Trị Có Thể Bắt Đầu Ngay Hôm Nay

“Dạo này miệng bé cưng nhà mình có mùi quá…”, “Nướu của bé có vẻ đỏ và sưng lên…” – Những dấu hiệu đó có thể là sự khởi đầu của “bệnh nha chu”, một trong những căn bệnh phổ biến nhất ở chó. Thực tế, người ta nói rằng khoảng 80% chó trên 3 tuổi mắc bệnh nha chu hoặc đang trong giai đoạn tiền nha chu, đây là một căn bệnh rất gần gũi, tuyệt đối không phải là chuyện của người khác.

Bệnh nha chu, còn được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì giai đoạn đầu khó nhận biết, nếu tiến triển không chỉ làm rụng răng mà còn có nguy cơ vi khuẩn gây bệnh nha chu theo máu lan đi khắp cơ thể, gây ra các bệnh nghiêm trọng liên quan đến tính mạng như bệnh tim, bệnh thận.

Bài viết này, dành cho tất cả những người chủ mong muốn bảo vệ sức khỏe răng miệng và sức khỏe toàn diện cho chó cưng, sẽ giải thích chi tiết một cách toàn diện về bệnh nha chu ở chó là gì, nguyên nhân và quá trình tiến triển đáng sợ của nó, những triệu chứng ban đầu và triệu chứng khi bệnh tiến triển không thể bỏ qua, và quan trọng nhất là các biện pháp chăm sóc phòng ngừa hàng ngày (đặc biệt là đánh răng), cũng như các phương pháp điều trị tại bệnh viện thú y nếu không may mắc phải. Hãy trang bị kiến thức đúng đắn và thực hành các biện pháp chăm sóc có thể bắt đầu ngay từ hôm nay để bảo vệ hàm răng khỏe mạnh, nụ cười rạng rỡ và một cuộc sống khỏe mạnh mỗi ngày cho chó cưng của bạn.

Bệnh nha chu ở chó là gì? ～Viêm nướu và Viêm nha chu, sự khác biệt và mức độ nguy hiểm～

Bệnh nha chu ở chó là tên gọi chung cho các bệnh viêm nhiễm xảy ra ở các mô xung quanh răng (mô nha chu). Tùy theo giai đoạn tiến triển, bệnh được chia thành “viêm nướu” và “viêm nha chu”.

Viêm nướu (Gingivitis):

Là giai đoạn đầu của bệnh nha chu, tình trạng nướu bị viêm do vi khuẩn trong mảng bám răng. Ở giai đoạn này, nếu được chăm sóc răng miệng đúng cách, có thể phục hồi lại trạng thái khỏe mạnh.

Viêm nha chu (Periodontitis):

Là tình trạng viêm nướu tiến triển, viêm nhiễm lan rộng đến xương ổ răng và dây chằng nha chu nâng đỡ răng. Túi nha chu (khe hở giữa răng và nướu) sâu hơn, răng lung lay, và cuối cùng có thể bị rụng. Khi đã tiến triển đến viêm nha chu, việc phục hồi hoàn toàn về trạng thái ban đầu trở nên khó khăn. So với người, tốc độ hình thành cao răng từ mảng bám ở chó nhanh hơn rất nhiều (chó khoảng 3-5 ngày, người khoảng 25 ngày), và chó không thể tự kêu ca về tình trạng răng miệng, nên không hiếm trường hợp khi chủ nuôi nhận ra thì bệnh đã tiến triển khá nặng.

Tại sao lại bị bệnh nha chu? ～Nỗi kinh hoàng âm thầm của mảng bám và cao răng～

Nguyên nhân trực tiếp gây bệnh nha chu ở chó là “mảng bám (plaque)” tích tụ trên bề mặt răng.

Sự hình thành mảng bám (Plaque):

Vi khuẩn trong miệng sử dụng vụn thức ăn làm nguồn dinh dưỡng, sinh sôi nảy nở và hình thành một khối dính nhớp trên bề mặt răng. Đó chính là mảng bám. Người ta nói rằng trong 1mg mảng bám có chứa khoảng 100 triệu vi khuẩn.

Sự biến đổi thành cao răng:

Mảng bám kết hợp với canxi trong nước bọt và các chất khác, bị vôi hóa và biến thành “cao răng” cứng. Ở chó, tốc độ mảng bám biến thành cao răng rất nhanh, chỉ khoảng 3-5 ngày. Bề mặt cao răng xù xì, càng dễ khiến mảng bám tích tụ thêm, tạo thành một vòng luẩn quẩn.

Sự hình thành túi nha chu và tiến triển của viêm nhiễm:

Khi mảng bám và cao răng tích tụ giữa răng và nướu, túi nha chu sẽ được hình thành. Trong túi này, vi khuẩn gây bệnh nha chu càng sinh sôi nhiều hơn, tiết ra độc tố gây viêm nướu. Khi viêm nhiễm tiến triển, xương ổ răng và dây chằng nha chu nâng đỡ răng bị phá hủy, bệnh sẽ diễn tiến thành viêm nha chu.

Các yếu tố gián tiếp, yếu tố nguy cơ dễ dẫn đến bệnh nha chu bao gồm:

Thiếu thói quen đánh răng: Đây là yếu tố nguy cơ lớn nhất.
Răng mọc lệch lạc, sai khớp cắn: Bụi bẩn dễ tích tụ, khó đánh răng sạch.
Thở bằng miệng: Miệng dễ bị khô, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi.
Chế độ ăn chủ yếu là thức ăn mềm: Mảng bám dễ hình thành và dễ trở thành cao răng.
Tuổi tác: Hệ miễn dịch suy giảm, lượng nước bọt giảm… khiến bệnh nha chu dễ tiến triển.
Giống chó: Chó nhỏ (Chihuahua, Toy Poodle, Yorkshire Terrier…) hoặc chó mũi tẹt (Pug, French Bulldog, Shih Tzu…) có hàm nhỏ, răng mọc chen chúc, răng mọc lệch lạc… nên có xu hướng dễ mắc bệnh nha chu.
Suy giảm hệ miễn dịch hoặc các bệnh toàn thân: Nếu mắc các bệnh khác (như tiểu đường), bệnh nha chu có thể trở nên trầm trọng hơn.

Đây có phải là dấu hiệu của bệnh nha chu? ～Đừng bỏ qua những tín hiệu SOS từ chó cưng!～

Bệnh nha chu ở giai đoạn đầu thường khó nhận biết vì ít có triệu chứng. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ, bạn có thể phát hiện ra một vài dấu hiệu.

Triệu chứng ban đầu (giai đoạn viêm nướu):

Miệng bắt đầu có mùi hôi (dấu hiệu dễ nhận biết nhất).
Nướu đỏ, sưng nhẹ, hoặc có màu tím đỏ.
Chảy máu nhẹ ở nướu khi đánh răng hoặc ăn đồ cứng.
Bắt đầu xuất hiện cao răng màu vàng bám trên bề mặt răng.

Triệu chứng khi bệnh tiến triển (giai đoạn viêm nha chu):

Mùi hôi miệng nặng hơn (mùi như cống rãnh, mùi hôi thối…).
Nướu sưng tấy rõ rệt, màu tím đỏ sẫm hơn, dễ chảy máu.
Có mủ chảy ra từ nướu.
Răng lung lay, rụng răng.
Khó nhai thức ăn, chỉ nhai một bên, tránh ăn đồ cứng.
Chán ăn, sụt cân.
Mặt bị sưng (đặc biệt nếu vùng dưới mắt bị sưng, có khả năng cao là đã có ổ mủ ở chân răng).
Hắt hơi, chảy nước mũi, chảy máu mũi (do xương ổ răng bị tiêu hủy, thông với khoang mũi).
Chảy nhiều nước dãi, nước dãi có lẫn máu.
Không thích bị chạm vào vùng miệng, tỏ ra đau đớn.
Mệt mỏi, không thích chơi đùa. Nếu bạn nhận thấy dù chỉ một trong những dấu hiệu này, hãy sớm đưa bé đến bệnh viện thú y.

Không chỉ là răng! Những ảnh hưởng nghiêm trọng toàn thân do bệnh nha chu gây ra

Bệnh nha chu không chỉ là vấn đề của riêng khoang miệng. Vi khuẩn gây bệnh nha chu và các độc tố do viêm nhiễm sinh ra có thể xâm nhập vào mạch máu qua nướu, theo máu đi đến các cơ quan khác nhau trong cơ thể và có thể gây ra các bệnh nghiêm trọng.

Bệnh tim: Vi khuẩn gây bệnh nha chu bám vào van tim, có nguy cơ gây viêm nội tâm mạc, viêm cơ tim…
Bệnh thận: Vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng ở thận, làm trầm trọng thêm bệnh viêm thận hoặc suy thận.
Bệnh gan: Có thể gây viêm ở gan, là nguyên nhân của rối loạn chức năng gan.
Làm trầm trọng thêm bệnh tiểu đường: Viêm nhiễm do bệnh nha chu có thể cản trở hoạt động của insulin, khiến việc kiểm soát bệnh tiểu đường trở nên khó khăn.
Viêm khớp: Cũng được chỉ ra là có khả năng gây viêm ở khớp.
Khác: Cũng có những gợi ý về mối liên hệ với các bệnh hô hấp, sinh con nhẹ cân… Để bảo vệ sức khỏe toàn diện cho chó cưng, việc phòng ngừa và điều trị sớm bệnh nha chu là vô cùng quan trọng.

【Phòng bệnh hơn chữa bệnh!】Bắt đầu ngay hôm nay! Thói quen phòng ngừa bệnh nha chu triệt để

Bệnh nha chu, một khi đã tiến triển, rất khó để phục hồi hoàn toàn về trạng thái ban đầu. Do đó, “phòng ngừa” là điều quan trọng hơn hết.

Đánh răng hàng ngày là lá chắn mạnh nhất! Cách làm đúng và bí quyết:

Biện pháp cơ bản nhất và hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh nha chu là loại bỏ triệt để mảng bám bằng cách đánh răng hàng ngày.

Tần suất lý tưởng: Lý tưởng nhất là mỗi ngày sau bữa ăn, ít nhất 1 lần/ngày. Vì mảng bám ở chó biến thành cao răng chỉ sau 3-5 ngày, nên cố gắng thực hiện hàng ngày là tốt nhất.
Những thứ cần chuẩn bị:
1. Bàn chải đánh răng cho chó: Chọn loại có đầu nhỏ, lông mềm. Loại bao ngón tay hoặc gạc cũng hữu ích cho giai đoạn làm quen ban đầu.
2. Kem đánh răng cho chó: Tuyệt đối không sử dụng kem đánh răng của người vì có chứa các thành phần gây hại cho chó (như xylitol). Hãy chọn loại kem đánh răng dành riêng cho chó, có vị mà chó thích (vị gà, vị bò…), an toàn ngay cả khi nuốt phải. Cũng có loại chứa các thành phần có tác dụng phòng ngừa bệnh nha chu.
Quy trình đánh răng đúng (từ cách làm quen):
1. Làm quen với việc chạm vào vùng miệng: Trước tiên, hãy bắt đầu bằng việc nhẹ nhàng chạm vào vùng quanh miệng, sau đó từ từ vén môi lên, tập cho bé quen với việc được chạm vào răng và nướu. Hãy kết hợp với việc cho ăn vặt để tạo thành một trải nghiệm vui vẻ.
2. Làm quen với vị kem đánh răng: Lấy một ít kem đánh răng ra ngón tay, cho bé liếm để làm quen với vị.
3. Làm quen với bàn chải hoặc gạc: Bôi kem đánh răng lên bàn chải hoặc gạc, bắt đầu nhẹ nhàng chải mặt ngoài của răng cửa trước. Tiến dần đến răng hàm trong phạm vi bé không tỏ ra khó chịu.
4. Chú ý chải mặt ngoài, mặt trong răng và túi nha chu: Đặt bàn chải nghiêng một góc 45 độ so với đường viền nướu, nhẹ nhàng di chuyển qua lại từng chút một để làm sạch mảng bám trong túi nha chu. Chải kỹ tất cả các răng.
Cách tiếp cận đối với những bé không thích đánh răng: Đừng ép buộc, ban đầu dù chỉ chải được một chiếc răng cũng hãy khen ngợi thật nhiều. Hãy kết hợp với đồ ăn vặt hoặc trò chơi để biến việc đánh răng thành “khoảng thời gian vui vẻ”. Nếu bé vẫn nhất quyết không chịu, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y hoặc người huấn luyện chó.

Sử dụng khéo léo các sản phẩm chăm sóc răng miệng:

Đối với những chú chó không thích đánh răng, hoặc để hỗ trợ thêm cho việc đánh răng, có rất nhiều sản phẩm chăm sóc răng miệng được bán trên thị trường.

Xương gặm/Bánh thưởng chăm sóc răng miệng: Có những loại được kỳ vọng có tác dụng hạn chế mảng bám hoặc giảm hình thành cao răng khi chó nhai. Tuy nhiên, cho ăn quá nhiều có thể gây thừa calo, cần chú ý.
Đồ chơi chăm sóc răng miệng: Là những món đồ chơi có tác dụng làm sạch bề mặt răng khi chó nhai gặm.
Khăn lau răng/Nước súc miệng dạng lỏng: Là những vật dụng tiện lợi để chăm sóc cho những chú chó không thích bàn chải. Tuy nhiên, hiệu quả làm sạch không thể bằng bàn chải, nên coi đây là biện pháp hỗ trợ.
Thức ăn hoặc thực phẩm chức năng pha vào nước uống có tác dụng hạn chế mảng bám/cao răng: Hãy cân nhắc sử dụng sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ thú y.

Xem xét lại nội dung bữa ăn! Bữa ăn hỗ trợ sức khỏe răng miệng:

Thông thường, thức ăn khô được cho là ít gây hình thành cao răng hơn thức ăn ướt. Ngoài ra, cũng có những loại thức ăn khô chuyên dụng chăm sóc răng miệng, được thiết kế để hạn chế cao răng.

Chăm sóc chuyên nghiệp định kỳ tại bệnh viện thú y:

Ngoài việc tự chăm sóc hàng ngày, việc đưa chó đến bệnh viện thú y để khám răng định kỳ (khoảng 6 tháng đến 1 năm một lần), và nếu cần, thực hiện các biện pháp chăm sóc chuyên nghiệp như cạo vôi răng (scaling) là vô cùng hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh nha chu.

Nếu đã bị bệnh nha chu thì sao? Các phương pháp điều trị chính tại bệnh viện thú y

Nếu nghi ngờ bị bệnh nha chu hoặc bệnh đã tiến triển, việc điều trị thích hợp tại bệnh viện thú y là cần thiết.

Xét nghiệm và chẩn đoán:

Trước tiên, bác sĩ sẽ chẩn đoán chính xác mức độ tiến triển của bệnh nha chu thông qua việc khám lâm sàng, đo độ sâu túi nha chu, chụp X-quang…

Cạo vôi răng (Scaling) và chăm sóc sau đó:

Điều trị cơ bản của bệnh nha chu là loại bỏ triệt để mảng bám và cao răng. Việc này thường được thực hiện dưới hình thức gây mê toàn thân để không gây gánh nặng cho chó.

Scaling: Sử dụng các dụng cụ chuyên dụng như máy cạo vôi siêu âm hoặc dụng cụ cạo vôi bằng tay để loại bỏ cao răng bám trên bề mặt răng và trong túi nha chu.
Đánh bóng (Polishing): Sau khi cạo vôi, bề mặt răng sẽ xù xì và dễ bị mảng bám trở lại, do đó, bác sĩ sẽ dùng một loại bột chuyên dụng để đánh bóng làm nhẵn bề mặt răng. Sau khi cạo vôi, việc đánh răng hàng ngày càng trở nên quan trọng hơn để ngăn ngừa tái phát.

Lựa chọn nhổ răng:

Nếu bệnh nha chu tiến triển nặng, xương ổ răng nâng đỡ răng bị tiêu hủy trên diện rộng, hoặc có ổ mủ ở chân răng (tổn thương quanh chóp răng), thì rất tiếc là không thể giữ lại răng và việc nhổ răng là cần thiết. Nhổ răng giúp loại bỏ nguồn gốc viêm nhiễm và giảm đau đớn.

Điều trị nội khoa (Dùng thuốc): Để hạn chế sự tiến triển của bệnh nha chu, hoặc giảm viêm, giảm đau, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm giảm đau…
Liệu pháp tái tạo (trường hợp nặng): Đây là phương pháp điều trị đặc biệt nhằm tái tạo lại các mô nha chu đã bị mất, nhưng chỉ áp dụng được cho một số trường hợp hạn chế và đòi hỏi kỹ thuật chuyên môn cao.

Lời kết: Phòng ngừa bệnh nha chu là sự chăm sóc yêu thương mỗi ngày! Hãy bảo vệ hàm răng khỏe mạnh và nụ cười rạng rỡ cho chó cưng

Bệnh nha chu ở chó là một căn bệnh mà chủ nuôi hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng những nỗ lực hàng ngày. Và trung tâm của việc chăm sóc phòng ngừa đó chính là “đánh răng mỗi ngày”. Ban đầu bé có thể không thích, nhưng đừng nóng vội, hãy kiên nhẫn, và trên hết là đối xử bằng tình yêu thương, việc đánh răng cũng có thể trở thành khoảng thời gian giao tiếp quan trọng với chó cưng.

Hãy thường xuyên kiểm tra tình trạng miệng và nướu của chó cưng, nếu có bất kỳ điều gì đáng lo ngại, hãy sớm đưa bé đến bệnh viện thú y. Việc khám răng định kỳ và chăm sóc chuyên nghiệp cũng rất hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh nha chu.

Bệnh nha chu, nếu tiến triển, không chỉ gây đau đớn lớn cho chó cưng mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe toàn diện. Để bảo vệ hàm răng khỏe mạnh và nụ cười rạng rỡ mãi mãi của chó cưng, ngay từ hôm nay, bạn hãy bắt đầu việc chăm sóc răng miệng cho bé nhé! Chỉ một chút nỗ lực và tình yêu thương của bạn sẽ góp phần rất lớn vào việc kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh của chó cưng.