“Đợi!” – Chỉ một tiếng hô, chú chó cưng của bạn liền dừng lại ngay tại chỗ, đôi mắt ngóng chờ đầy kỳ vọng. “Lại đây!” – Và bé vui vẻ chạy ngay đến bên bạn. Hình ảnh đó hẳn là niềm vui lớn lao của người chủ, và cũng là bằng chứng cho mối quan hệ tin cậy bền chặt với chó cưng. “Đợi” và “Lại đây” (gọi lại) là những khẩu lệnh cơ bản và đặc biệt quan trọng trong việc huấn luyện chó. Việc thành thạo những khẩu lệnh này không chỉ giúp bảo vệ an toàn cho chó cưng, giúp cuộc sống hàng ngày trở nên thoải mái và suôn sẻ hơn, mà còn làm phong phú thêm sự giao tiếp giữa chủ và chó, và là điều không thể thiếu để thắt chặt tình cảm.
“Làm sao để dạy cho bé nhớ được nhỉ?” “Sao bé nhà mình chẳng chịu nghe lời gì cả…” “Mà, vậy thì tại sao lại cần dạy lệnh ‘Đợi’ và ‘Lại đây’?”
Bài viết này sẽ giải đáp mọi thắc mắc và lo lắng của bạn liên quan đến việc huấn luyện lệnh “Đợi” và “Lại đây”! Từ lý do tại sao những khẩu lệnh này lại quan trọng, thời điểm thích hợp nhất để dạy, các bước huấn luyện cụ thể, bí quyết để thành công, cho đến các biện pháp đối phó khi không hiệu quả, chúng mình sẽ giải thích một cách chi tiết và toàn diện. Với kiến thức đúng đắn, tình yêu thương và sự kiên nhẫn, chú chó cưng của bạn chắc chắn cũng sẽ “đợi giỏi” và “lại đây giỏi” ngay thôi. Nào, hãy cùng bước những bước đầu tiên trên hành trình xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn với chó cưng của bạn!
Tại sao lệnh “Đợi” và “Lại đây” lại quan trọng? Những lợi ích cần ghi nhớ
“Đợi” và “Lại đây” không chỉ đơn thuần là những trò biểu diễn để chó trông có vẻ nghe lời. Việc dạy những khẩu lệnh này mang lại nhiều lợi ích thiết thực.
Đảm bảo an toàn cho chó cưng, phòng tránh tai nạn trực tiếp:
- “Đợi”: Ngăn chặn việc lao ra đường khi đi dạo, chạy thoát ra ngoài ngay khi mở cửa, kiềm chế sự hưng phấn trước bữa ăn hoặc khi có đồ ăn vặt, ngăn chặn việc nhảy chồm lên người khi có khách… giúp kiểm soát hành vi của chó cưng trong nhiều tình huống nguy hiểm và bảo vệ an toàn.
- “Lại đây”: Gọi bé quay lại từ những nơi nguy hiểm, tránh xung đột với những chú chó khác ở công viên, giữ bé lại khi có dấu hiệu sắp đi lạc… là khẩu lệnh không thể thiếu để dẫn dụ chó cưng đến nơi an toàn.
Cải thiện giao tiếp và xây dựng mối quan hệ tin cậy:
Trải nghiệm hiểu và đáp lại mệnh lệnh của chủ giúp việc giao tiếp giữa chó và chủ trở nên suôn sẻ hơn, làm sâu sắc thêm sự thấu hiểu và tin cậy lẫn nhau. Lệnh “Đợi” tạo cảm giác mong đợi, còn lệnh “Lại đây” mang lại cảm giác an tâm cho chó.
Nền tảng cho các bài huấn luyện và đào tạo khác:
“Đợi” rèn luyện khả năng tự chủ của chó, còn “Lại đây” nâng cao khả năng tập trung vào chủ. Đây là những nền tảng quan trọng để tiến hành các bài huấn luyện khác (ví dụ: “Nằm”, “Vào nhà”…).
Cuộc sống hàng ngày suôn sẻ và thoải mái hơn:
Trong những lúc chuẩn bị bữa ăn hay tiếp khách, khi bạn muốn bé đợi một chút, hoặc khi chăm sóc, khám bệnh tại phòng khám thú y, bé sẽ hợp tác một cách bình tĩnh hơn.
Thời điểm tốt nhất để bắt đầu huấn luyện, những thứ cần chuẩn bị và tâm thế
Để dạy lệnh “Đợi” và “Lại đây” một cách hiệu quả, thời điểm bắt đầu phù hợp, sự chuẩn bị và tâm thế của người chủ là rất quan trọng.
Thời điểm tốt nhất để bắt đầu dạy:
- “Lại đây”: Hãy bắt đầu càng sớm càng tốt, ngay khi chó con quen với nhà mới và nhận biết được chủ (khoảng thời gian bé đã nhớ tên). Nên kết hợp như một phần của trò chơi.
- “Đợi”: Tốt nhất là sau khi bé đã hiểu phần nào các khẩu lệnh yêu cầu giữ yên cơ bản như “Ngồi” hoặc “Nằm” (thường là từ khoảng 3-4 tháng tuổi). Tất nhiên, chó trưởng thành vẫn có thể học được nếu bạn kiên nhẫn dạy dỗ.
Những thứ cần chuẩn bị:
- Phần thưởng: Đồ ăn vặt mà chó cưng rất thích (loại nhỏ, dễ nuốt), thức ăn hạt thường ngày, hoặc đồ chơi yêu thích. Phần thưởng là động lực mạnh mẽ để chó học được rằng “làm thế này sẽ có điều tốt đẹp!”.
- Dây dắt (đặc biệt khi tập lệnh “Lại đây”): Ban đầu, việc sử dụng dây dắt để luyện tập trong phạm vi an toàn sẽ hiệu quả. Dây dắt dài cũng rất hữu ích.
- Môi trường yên tĩnh, dễ tập trung: Ban đầu, hãy bắt đầu ở những nơi yên tĩnh trong nhà, không có đồ chơi hay người hoặc chó khác gây xao nhãng.
Tâm thế của chủ nuôi:
- Kiên nhẫn và tình yêu thương: Tốc độ học hỏi của mỗi chú chó là khác nhau. Đừng nóng vội, tuyệt đối không la mắng bằng cảm xúc, hãy kiên nhẫn theo nhịp độ của bé và đối xử bằng tình yêu thương.
- Nhất quán: Khẩu lệnh, tín hiệu tay, tiêu chí khen thưởng… cần được thống nhất trong cả gia đình. Điều này vô cùng quan trọng để chó không bị rối.
- Tập trung trong thời gian ngắn: Mỗi buổi huấn luyện chỉ nên kéo dài khoảng 5-10 phút, kết thúc trước khi chó tỏ ra chán là bí quyết. Lặp lại nhiều lần trong ngày.
- Tích cực, vui vẻ: Huấn luyện là giao tiếp với chó. Nếu chủ nuôi vui vẻ, cảm xúc đó cũng sẽ truyền đến chó cưng và nâng cao hứng thú học hỏi.
【Từng bước】Cách dạy chó “Đợi” hiệu quả khiến bé vui vẻ học theo
“Đợi” là bài huấn luyện quan trọng giúp rèn luyện khả năng tự chủ của chó.
Bước 1: Trước tiên hãy cho bé “Ngồi” hoặc “Nằm”
Lệnh “Đợi” thường được bắt đầu khi chó đang ở tư thế bình tĩnh (ngồi hoặc nằm).
Bước 2: Khẩu lệnh “Đợi” và tín hiệu tay
Khi chó đã ngồi (hoặc nằm), hãy đưa lòng bàn tay ra trước mặt chó như một tín hiệu, đồng thời nói “Đợi!” bằng giọng nhẹ nhàng, rõ ràng.
Bước 3: Bắt đầu từ thời gian ngắn (1-3 giây)
Ban đầu, chỉ cần cho bé đợi tại chỗ khoảng 1-3 giây. Nếu chó không di chuyển và đợi được, hãy ngay lập tức dùng tín hiệu giải phóng như “Tốt!” cùng với lời khen ngợi thật nhiều và cho phần thưởng. Điểm mấu chốt là khen ngợi ngay tại vị trí bé đã đợi.
Bước 4: Từ từ kéo dài “thời gian đợi”
Khi bé đã thành công với thời gian ngắn, hãy từ từ kéo dài thời gian đợi (5 giây, 10 giây, 30 giây…). Điều quan trọng là tạo ra những trải nghiệm thành công trong phạm vi hợp lý.
Bước 5: Từ từ tăng “khoảng cách với chủ”
Khi đã có thể đợi lâu hơn, tiếp theo hãy để chủ lùi lại một bước, hai bước… từ từ tăng khoảng cách và yêu cầu bé “Đợi”. Ban đầu nên ở trong tầm nhìn của chó.
Bước 6: Nâng cao độ khó bằng cách thêm “cám dỗ”
Khi đã thành công ở nơi yên tĩnh với thời gian và khoảng cách nhất định, hãy thử đặt đồ ăn vặt hoặc đồ chơi xuống sàn để tăng thêm sự cám dỗ khi luyện tập. Nếu bé vẫn “Đợi” được dù có cám dỗ, hãy khen ngợi nhiều hơn nữa.
Bí quyết thành công khi dạy lệnh “Đợi”:
・Luôn kết thúc bằng tín hiệu giải phóng như “Tốt!”.
・Trong lúc đợi, đừng nói chuyện quá nhiều.
・Nếu chó di chuyển, đừng la mắng, hãy đưa bé về tư thế ban đầu và làm lại.
【Từng bước】Học lệnh “Lại đây” một cách vui vẻ!
“Lại đây” là khẩu lệnh vô cùng quan trọng để gọi chó cưng quay lại một cách an toàn.
Bước 1: Thu hút sự chú ý của chó cưng
Trước tiên, hãy gọi tên bé để thu hút sự chú ý về phía bạn.
Bước 2: Khẩu lệnh “Lại đây” và cử chỉ
Khi chó cưng nhìn bạn, hãy gọi “Lại đây!” bằng giọng vui vẻ, hào hứng, đồng thời vẫy tay hoặc ngồi xổm xuống, dang rộng hai tay ra.
Bước 3: Khen ngợi hết lời và thưởng khi bé chạy đến!
Khi chó cưng chạy đến bên bạn, hãy khen ngợi thật nhiều, thậm chí hơi quá một chút, vừa nói “Đến giỏi quá!” vừa vuốt ve hoặc cho món đồ ăn vặt yêu thích. Điều quan trọng là tạo ấn tượng mạnh mẽ rằng “Đến chỗ chủ sẽ có điều rất tốt đẹp!”.
Bước 4: Bắt đầu từ khoảng cách ngắn và từ từ tăng dần
Ban đầu, hãy bắt đầu từ khoảng cách ngắn vài bước chân, ví dụ như trong nhà. Khi thành công, từ từ kéo dài khoảng cách.
Bước 5: Luyện tập với dây dắt (nếu cần)
Nếu bé mãi không chịu đến, việc luyện tập với dây dắt dài cũng rất hiệu quả. Cùng với khẩu lệnh “Lại đây”, nhẹ nhàng kéo dây dắt về phía bạn, khi bé đến thì khen ngợi.
Bước 6: Kết hợp yếu tố trò chơi
Chơi trốn tìm, chủ trốn đi rồi gọi “Lại đây!” cũng là một trò chơi thú vị đối với chó.
Bí quyết thành công khi dạy lệnh “Lại đây”:
・Luôn gọi bằng giọng điệu vui vẻ. Giọng lo lắng hay tức giận là KHÔNG NÊN.
・Tuyệt đối không la mắng khi bé chạy đến. Nếu gọi “Lại đây” rồi la mắng, bé sẽ học rằng “Lại đây” = điều khó chịu.
・Ban đầu hãy luyện tập trong những tình huống dễ thành công.
Để “Đợi” và “Lại đây” giỏi hơn nữa! Quy tắc vàng để thành công
- Huấn luyện tích cực một cách triệt để: Lấy việc khen ngợi để phát triển làm cơ bản, hãy khéo léo để chó học một cách vui vẻ.
- Tập trung trong thời gian ngắn, coi trọng trải nghiệm thành công: Mỗi buổi huấn luyện nên ngắn, và luôn cố gắng kết thúc bằng thành công để giúp chó tự tin hơn.
- Cả gia đình thống nhất quy tắc: Khẩu lệnh, tín hiệu tay, cách khen, loại phần thưởng… cần được thống nhất trong cả gia đình và thực hiện một cách nhất quán.
- Lặp đi lặp lại trong cuộc sống hàng ngày: Không chỉ trong giờ huấn luyện, mà hãy sử dụng lệnh “Đợi” và “Lại đây” trong nhiều tình huống hàng ngày như trước bữa ăn, khi đi dạo, trong lúc chơi đùa, để bé làm quen một cách tự nhiên.
【Giải đáp thắc mắc】”Không chịu đợi!”, “Không chịu lại!” – Nguyên nhân và giải pháp Q&A
- Q1. Bé nhà mình hoàn toàn không chịu “Đợi”…
- A1. Có thể do bé không tập trung (xung quanh có quá nhiều kích thích), chưa hiểu khẩu lệnh, chưa cảm nhận được lợi ích của việc đợi, hoặc không thích việc phải kiềm chế. Trước hết, hãy bắt đầu ở một môi trường yên tĩnh, từ thời gian rất ngắn, và lặp đi lặp lại việc khen ngợi ngay khi thành công.
- Q2. Gọi “Lại đây” mà bé không chịu đến…
- A2. Có thể do bé không cảm thấy có lợi ích gì khi đến chỗ chủ, trước đây từng bị gọi “Lại đây” rồi gặp điều khó chịu (bị mắng, bị bắt cắt móng…), hoặc đang mải mê với việc khác. Trước hết, hãy bắt đầu bằng việc tạo ấn tượng “Lại đây” = “Có điều cực kỳ vui vẻ đang chờ!”.
- Q3. Những hành vi KHÔNG NÊN làm là gì?
- A3. Tuyệt đối tránh la mắng bằng cảm xúc, dùng hình phạt thể xác, ép buộc, lặp đi lặp lại khẩu lệnh một cách vô ích (chó sẽ bị rối), hoặc gọi “Lại đây” rồi la mắng.
Vận dụng lệnh “Đợi” và “Lại đây” trong cuộc sống hàng ngày! ～Vì một cuộc sống an toàn và vui vẻ hơn～
“Đợi” và “Lại đây” hữu ích trong rất nhiều tình huống hàng ngày.
- Dạy bé “Đợi” trước bữa ăn hoặc khi cho ăn vặt giúp rèn thói quen ăn uống bình tĩnh.
- Dạy bé “Đợi” trước khi mở cửa ra vào giúp ngăn chặn tai nạn lao ra ngoài.
- Khi đi dạo, có thể dùng lệnh “Đợi” hoặc “Lại đây” để kiểm soát bé khi chờ đèn tín hiệu hoặc gặp người/chó khác.
- Ngay cả những chú chó dễ bị kích động khi có khách cũng có thể được trấn tĩnh bằng lệnh “Đợi”.
- Dạy bé “Đợi” khi chăm sóc như chải lông, lau chân sẽ giúp việc này diễn ra suôn sẻ hơn.
- Sau khi cho bé tự do vui chơi ở công viên chó, có thể gọi bé lại một cách chắc chắn bằng lệnh “Lại đây”.
Lời kết: “Đợi” và “Lại đây” là bằng chứng cho sự tin cậy với chó cưng
Việc huấn luyện lệnh “Đợi” và “Lại đây” không chỉ đơn thuần là huấn luyện sự phục tùng. Đây là những bài học vô cùng quan trọng và đầy tình yêu thương để làm sâu sắc thêm sự giao tiếp với chó cưng, xây dựng mối quan hệ tin cậy bền chặt, và trên hết là bảo vệ an toàn cho bé.
Ban đầu có thể sẽ có những lúc không suôn sẻ, nhưng đừng nóng vội. Điều quan trọng là tôn trọng cá tính và nhịp độ của bé cưng, đối xử với bé bằng thật nhiều tình yêu thương và lời khen, kiên nhẫn đồng hành cùng bé. “Đợi được rồi, giỏi quá!”, “Đến giỏi lắm, con ngoan!” – những lời nói tích cực và nụ cười dịu dàng đó sẽ chạm đến trái tim bé, nuôi dưỡng niềm vui học hỏi và sự tin cậy vào chủ.
Cuộc sống cùng chú chó cưng đã thành thạo lệnh “Đợi” và “Lại đây” chắc chắn sẽ an toàn hơn, vui vẻ hơn, và ngập tràn tình yêu thương hơn bây giờ.