“Buổi đi dạo cùng chó cưng mà cứ như đang thi kéo co…”, “Bị bé kéo dây xềnh xệch, đến nỗi chán cả đi dạo…” – Bạn có đang gặp phải những phiền muộn như vậy không? Hành vi chó kéo dây dắt khi đi dạo là một vấn đề chung của nhiều chủ nuôi, và nếu để mặc, nó không chỉ gây áp lực lên cổ và khí quản của chó, mà còn có thể dẫn đến tai nạn ngã cho chủ nuôi, thậm chí gây phiền hà cho những người xung quanh.
Tuy nhiên, đừng vội bỏ cuộc. Việc chó kéo dây dắt khi đi dạo luôn có lý do, và bằng cách thấu hiểu nguyên nhân, kiên nhẫn thực hiện việc huấn luyện và rèn luyện đúng cách, chắc chắn bạn có thể cải thiện được tình hình. Điều quan trọng là không cố gắng dùng sức để áp chế, mà hãy giao tiếp với chó, hướng đến một buổi đi dạo yên bình và vui vẻ do chủ dẫn dắt.
Bài viết này, dành cho tất cả những người chủ đang phiền lòng vì tật kéo dây của chó cưng, sẽ giải thích chi tiết một cách toàn diện, từ những lý do chính khiến chó kéo dây, các phương pháp huấn luyện cụ thể, bí quyết để nâng cao hiệu quả, cách chọn dụng cụ phù hợp, cho đến những cách xử lý KHÔNG NÊN làm. Hãy tham khảo bài viết này để biến khoảng thời gian đi dạo cùng chó cưng trở lại thành những khoảnh khắc vui vẻ, ngập tràn nụ cười nhé!
Tại sao bé lại cứ kéo dây? 5 lý do chính khiến chó cưng kéo dây khi đi dạo
Đằng sau hành vi kéo dây dắt của chó cưng ẩn chứa nhiều lý do khác nhau.
① Tính tò mò và khám phá: “Muốn đến chỗ kia nhanh lên!”
Thế giới bên ngoài đầy ắp những điều kích thích đối với chó. Khi phát hiện ra mùi hương mới, âm thanh lạ, hoặc những thứ gây tò mò, chúng sẽ trở nên phấn khích vì “Muốn kiểm tra ngay!”, và cứ thế kéo mạnh dây dắt.
② Trạng thái phấn khích: “Chó khác kìa!”, “Người kia kìa!”
Khi đi dạo, nếu gặp chó khác, người lạ, mèo… chúng có thể bị phấn khích và cố gắng đến gần nên kéo dây. Đặc biệt thường thấy ở những chú chó thiếu hòa nhập xã hội, hoặc chó non đang tuổi ham chơi.
③ Muốn thu hút sự chú ý của chủ / Hành vi học được:
Do kinh nghiệm trong quá khứ, ví dụ như kéo dây thì được đến nơi mình muốn, hoặc chủ hoảng hốt gọi tên, khiến chúng học được rằng “Kéo dây sẽ được như ý”, “Sẽ được quan tâm”.
④ Chủ chưa được công nhận là người dẫn đầu: “Để tôi dẫn đường!”
Chó là loài động vật sống theo bầy đàn, và trong đó có tập tính tuân theo con đầu đàn. Nếu chủ không nắm được quyền chủ động khi đi dạo (chưa được công nhận là người dẫn đầu), chó sẽ tự cho mình là “đầu đàn” và cố gắng đi theo hướng mình muốn.
⑤ Khó chịu với dây dắt, vòng cổ, hoặc dây dắt ngực:
Nếu vòng cổ hoặc dây dắt ngực không vừa kích thước, hoặc chất liệu gây khó chịu, chó có thể không thích và cố gắng kéo dây để thoát ra nhanh hơn. Việc thấu hiểu những nguyên nhân này là bước đầu tiên để đưa ra các biện pháp đối phó phù hợp.
Rủi ro khi bỏ mặc tật kéo dây: Nguy hiểm cho cả chó và chủ
Nếu xem nhẹ và bỏ mặc tật kéo dây, nhiều vấn đề có thể phát sinh.
- Rủi ro an toàn cho chó: Tai nạn giao thông do bất ngờ lao ra đường, đánh nhau với chó khác, các vấn đề về hô hấp do áp lực quá lớn lên cổ và khí quản (đặc biệt ở chó nhỏ hoặc chó mũi tẹt).
- Rủi ro an toàn cho chủ nuôi: Có thể bị ngã và bị thương do sức kéo của chó. Nguy cơ này càng cao đối với chó lớn hoặc chó có sức mạnh.
- Gây phiền hà cho xung quanh: Có thể khiến người khác hoặc chó khác sợ hãi, hoặc va chạm vào họ.
- Mối quan hệ với chủ trở nên xấu đi: Việc đi dạo luôn trong tình trạng căng thẳng có thể làm tổn hại đến mối quan hệ tin cậy giữa chủ và chó cưng.
Bước đầu tiên để cải thiện tật kéo dây! Những thứ cần chuẩn bị và tâm thế của chủ nuôi
Để sửa tật kéo dây, trước tiên cần có sự chuẩn bị phù hợp và tâm thế đúng đắn của người chủ.
Hiểu tầm quan trọng của việc “Đi dạo có chủ dẫn dắt” (Leader Walk):
Đi dạo có chủ dẫn dắt là khi chó đi bên cạnh chủ, dây dắt chùng, và đi theo nhịp độ của chủ. Mục tiêu là xây dựng mối quan hệ mà chủ nắm quyền chủ động khi đi dạo, và chó tuân theo.
Chọn dụng cụ phù hợp:
- Vòng cổ/Dây dắt ngực:
- Vòng cổ: Điều kiện tiên quyết là phải vừa kích thước. Đối với chó hay kéo mạnh, có thể gây áp lực lớn lên cổ.
- Dây dắt ngực (Harness): Vì ít gây áp lực lên cổ, nên được khuyên dùng cho chó có khí quản yếu, chó nhỏ, hoặc trong giai đoạn đầu huấn luyện trị tật kéo dây. Có nhiều loại như loại móc dây dắt ở ngực trước hoặc lưng, hãy chọn loại phù hợp với vóc dáng và sức kéo của chó. Cũng có những loại chuyên dụng chống kéo như “Easy Walk Harness”.
- Dây dắt: Chọn loại có độ dài vừa phải, dễ kiểm soát (khoảng 1.2m – 1.8m). Dây dắt tự thu không phù hợp trong giai đoạn đầu huấn luyện vì chó có thể tự do di chuyển quá mức, làm tăng tật kéo dây, hoặc khó kiểm soát bất ngờ. Nếu sử dụng, hãy dùng ở những nơi an toàn, không có người hay chó khác, và luôn sử dụng chức năng khóa.
Tạo thói quen trước khi đi dạo:
Tập thói quen cho chó “Ngồi” hoặc “Đợi” trước khi ra khỏi nhà, để chó bình tĩnh rồi mới xuất phát. Nếu bắt đầu đi dạo trong trạng thái phấn khích, chó sẽ dễ kéo dây hơn.
Chuẩn bị phần thưởng:
Chuẩn bị sẵn những món đồ ăn vặt nhỏ, dễ ăn (có thể là thức ăn hạt thường ngày) hoặc đồ ăn vặt đặc biệt để có thể khen thưởng ngay khi chó có hành vi đúng.
Tâm thế của chủ nuôi:
- Kiên nhẫn và nhất quán: Tật kéo dây không thể sửa trong một sớm một chiều. Điều quan trọng là không nóng vội, kiên trì mỗi ngày, và cả gia đình cùng thực hiện theo một quy tắc.
- Giữ bình tĩnh: Dù chó có kéo, đừng la mắng theo cảm xúc hoặc giật mạnh dây lại, hãy luôn đối phó một cách bình tĩnh.
- Ý thức việc khen ngợi: Khen ngợi ngay khi dây dắt chùng xuống dù chỉ một chút, hoặc khi chó đi bên cạnh chủ… những hành vi mong muốn dù nhỏ nhất cũng là con đường ngắn nhất để cải thiện.
【Thực hành】Thực hiện ngay hôm nay! Cách sửa tật kéo dây theo từng kiểu và bài huấn luyện hiệu quả
Xin giới thiệu một vài phương pháp huấn luyện cụ thể. Hãy thử nghiệm tùy theo tính cách và tình trạng của chó cưng nhà bạn.
Bài huấn luyện “Đứng yên” cơ bản (Luyện tập làm “cây”):
Đây là phương pháp cơ bản nhất. Khi chó kéo dây và cố gắng đi về phía trước, chủ nuôi hãy dừng lại ngay tại chỗ, bất động như một cái cây. Ngay khi chó ngừng kéo và dây dắt chùng xuống dù chỉ một chút, hãy khen ngợi và tiếp tục đi. Lặp lại điều này, chó sẽ học được rằng “Kéo thì không được đi”, “Dây chùng thì được đi”.
Lấy lại quyền chủ động! Bài huấn luyện “Đổi hướng”:
Khi chó bắt đầu kéo dây, đừng nói gì cả, hãy đột ngột quay người 180 độ và đi về hướng ngược lại. Chó sẽ “Ơ?” và cố gắng điều chỉnh theo chuyển động của chủ, đây là cơ hội để chúng ngừng kéo. Phương pháp này giúp chó hiểu rằng chủ là người nắm quyền chủ động khi đi dạo.
Hình mẫu lý tưởng! Luyện tập thành thạo “Đi dạo có chủ dẫn dắt (Theo)”:
Dạy các lệnh như “Theo” hoặc “Sát”, để chó đi bên cạnh chủ (thống nhất bên trái hoặc phải).
- Cầm đồ ăn vặt trong tay, dẫn dụ chó bằng cách đưa ra trước mũi, cho chó đi bên cạnh chủ.
- Nếu đi bên cạnh một cách ngoan ngoãn, hãy khen ngợi và cho ăn.
- Từ từ tập để chó có thể đi chỉ bằng lệnh và tín hiệu tay mà không cần đồ ăn vặt.
Tín hiệu kỳ diệu! Nâng cao sự chú ý bằng “Giao tiếp bằng mắt”:
Trong lúc đi dạo, việc chủ và chó cưng thường xuyên nhìn vào mắt nhau (“giao tiếp bằng mắt”) rất hiệu quả trong việc làm sâu sắc thêm mối quan hệ tin cậy và nâng cao khả năng tập trung của chó.
- Gọi tên, khi chó nhìn vào mắt bạn, hãy khen ngợi và cho ăn.
- Khi đã quen, thỉnh thoảng bất ngờ gọi tên khi đi dạo, nếu bé nhìn vào mắt bạn thì khen ngợi. Lặp lại bài tập này.
- Khi đã có thể giao tiếp bằng mắt, chó sẽ dễ nhận ra mệnh lệnh của chủ hơn và việc kéo dây cũng sẽ giảm đi.
“Khen ngợi” là động lực lớn nhất! Cách khen đúng:
Khi dây dắt chùng, khi đi bên cạnh chủ, khi giao tiếp bằng mắt… dù là điều nhỏ nhặt nhất, nếu thấy hành vi mong muốn, hãy khen ngợi “ngay lúc đó” và “một cách cụ thể”. Khen bằng giọng cao “Ngoan lắm!”, “Giỏi quá!”, hoặc vuốt ve nhẹ nhàng, cho đồ ăn vặt đặc biệt sẽ rất hiệu quả.
Để những buổi đi dạo thoải mái và vui vẻ hơn! Bí quyết cải thiện tật kéo dây và những lưu ý khi đi dạo
Lựa chọn lộ trình và thời điểm đi dạo khéo léo:
- Giai đoạn đầu huấn luyện, hãy chọn những nơi yên tĩnh, ít chó và người qua lại, ít tiếng động và các yếu tố gây xao nhãng.
- Khi đã quen, từ từ thử thách ở những nơi đông người hơn hoặc có khả năng gặp chó khác, luyện tập để bé có thể điềm tĩnh đi lại trong nhiều môi trường khác nhau.
- Thỉnh thoảng thay đổi lộ trình đi dạo giúp chó có những kích thích mới mẻ và tránh nhàm chán.
Chú trọng “chất lượng” buổi đi dạo:
Không chỉ đơn thuần là đi bộ, hãy dành đủ thời gian cho bé đánh hơi, hoặc cho bé chạy nhanh một đoạn ngắn ở những nơi an toàn, lồng ghép những nội dung khiến chó cảm thấy thỏa mãn.
Kiểm soát sự hưng phấn:
Đối với những chú chó dễ bị kích động khi đi dạo, cần có những mẹo như làm cho bé bình tĩnh trước khi ra khỏi nhà, tránh những nơi dễ gây kích động, hoặc xen kẽ lệnh “Ngồi” hay “Đợi” giữa chừng để “hạ nhiệt”.
Đây là phản tác dụng! Những cách xử lý KHÔNG NÊN làm khi huấn luyện tật kéo dây
Những cách xử lý tưởng chừng như hiệu quả lại có thể khiến tật kéo dây trở nên tồi tệ hơn, hoặc phá hỏng mối quan hệ với chó.
- Giật mạnh dây dắt lại: Chó cũng sẽ càng kéo mạnh hơn, khiến tình trạng kéo co trở nên tồi tệ. Ngoài ra, còn gây áp lực lớn lên cổ và khí quản của chó, có thể dẫn đến chấn thương hoặc các vấn đề sức khỏe.
- La lớn, đánh đập hoặc các hình phạt thể xác: Chó chỉ cảm thấy sợ hãi, chứ không hiểu tại sao lại bị mắng. Chúng sẽ hình thành sự mất lòng tin vào chủ, và có thể trở nên ghét việc đi dạo.
- Bỏ cuộc và để chó đi theo ý muốn: Chó sẽ học được rằng “Kéo thì sẽ được đến nơi mình thích”, và tật kéo dây sẽ càng ngày càng nặng hơn.
- Lặp đi lặp lại khẩu lệnh một cách vô ích: Nếu bạn cứ nói “Theo! Theo! Theo!” nhiều lần, chó sẽ không còn hiểu được tầm quan trọng của từ đó nữa.
Lời kết: Bằng sự kiên nhẫn và tình yêu thương, hãy hiện thực hóa những buổi đi dạo lý tưởng không còn kéo dây!
Tật kéo dây dắt khi đi dạo của chó không phải là thứ có thể sửa trong một sớm một chiều. Điều quan trọng là phải cố gắng thấu hiểu nguyên nhân gốc rễ tại sao chó cưng lại kéo dây, và thay vì trừng phạt, hãy dạy dỗ những hành vi đúng đắn một cách kiên nhẫn và bằng cả tình yêu thương.
Việc chủ nuôi thể hiện vai trò lãnh đạo, đối xử bằng thái độ nhất quán, và trên hết là tận hưởng việc giao tiếp với chó cưng trong quá trình huấn luyện là con đường ngắn nhất dẫn đến thành công.
Những buổi đi dạo với dây dắt chùng, yên bình sẽ là khoảng thời gian vui vẻ, thư giãn từ tận đáy lòng cho cả chó và chủ. Để hiện thực hóa khoảng thời gian tuyệt vời đó, ngay từ hôm nay, hãy cùng chó cưng của bạn từng chút một cố gắng nhé!