“Tai bé cưng nhà mình có vẻ có mùi…”, “Dạo này bé hay lắc đầu, gãi tai, không biết có sao không?”, “Vệ sinh tai thì phải làm như thế nào?”… “Vệ sinh tai” cho chó cưng là một trong những bước chăm sóc không thể thiếu, nhưng hẳn không ít chủ nuôi lại phiền lòng vì không biết cách làm đúng hoặc tần suất phù hợp, đây là một công việc chăm sóc khá nhạy cảm.
Tai của chó có cấu trúc hình chữ L, khác với tai người, nên kém thông thoáng và dễ bị tích tụ hơi ẩm. Do đó, bụi bẩn và ráy tai dễ tích tụ, nếu để lâu có thể gây ra các vấn đề về tai như viêm tai ngoài.
Bài viết này, dành cho tất cả những người chủ mong muốn bảo vệ sức khỏe tai cho chó cưng, sẽ giải thích chi tiết một cách toàn diện, từ lý do tại sao chó cần được vệ sinh tai, tầm quan trọng và hiệu quả của nó, tần suất và quy trình vệ sinh tai đúng cách, cách chọn dụng cụ cần thiết, cho đến cách tiếp cận nhẹ nhàng đối với những bé không thích vệ sinh tai. Bằng kiến thức đúng đắn và sự chăm sóc đầy tình yêu thương, hãy giữ cho tai của chó cưng luôn sạch sẽ, khỏe mạnh, và giải thoát bé khỏi cảm giác khó chịu.
Tại sao việc vệ sinh tai cho chó lại quan trọng? ～Cấu trúc của tai và nguy cơ nếu bỏ qua～
Để bảo vệ sức khỏe tai của chó, trước tiên điều quan trọng là phải hiểu cấu trúc của tai và tại sao chúng dễ gặp vấn đề.
Cấu trúc và đặc điểm của tai chó:
Ống tai của chó có hình chữ “L”, kéo dài thẳng đứng từ lỗ tai xuống, sau đó cong ngang về phía màng nhĩ. Do cấu trúc phức tạp này, tai kém thông thoáng, nước hoặc bụi bẩn một khi đã vào thì khó thoát ra ngoài, và có đặc điểm là dễ bị tích tụ hơi ẩm.
Nguy cơ xảy ra nếu lơ là việc vệ sinh tai:
Phát bệnh viêm tai ngoài:
Ráy tai, bã nhờn, hơi ẩm… là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và nấm Malassezia (một loại nấm men) sinh sôi quá mức, gây viêm ở ống tai ngoài. “Viêm tai ngoài” là bệnh về tai phổ biến nhất ở chó, đi kèm với ngứa dữ dội, đau đớn và mùi hôi.
Tích tụ ráy tai và mùi hôi:
Ráy tai và bã nhờn tích tụ bị oxy hóa, trở thành nguyên nhân gây ra mùi hôi khó chịu.
Tiến triển thành viêm tai giữa, viêm tai trong:
Nếu bỏ mặc và làm bệnh viêm tai ngoài trở nên trầm trọng, viêm nhiễm có thể lan sâu vào tai giữa và tai trong, ảnh hưởng đến thính lực, hoặc gây mất cân bằng khiến chó bị nghiêng đầu, chóng mặt (rung giật nhãn cầu), dẫn đến tình trạng nghiêm trọng hơn.
Tụ máu ở loa tai:
Do ngứa dữ dội vì viêm tai ngoài…, việc chó lắc đầu mạnh hoặc dùng chân sau gãi mạnh vào tai có thể làm đứt các mạch máu bên trong loa tai, khiến máu tụ lại và tai sưng phồng lên như bong bóng.
Mục đích và lợi ích của việc vệ sinh tai:
Phòng bệnh:
Giữ cho bên trong tai sạch sẽ, ngăn chặn sự sinh sôi của vi khuẩn và nấm, phòng ngừa các bệnh như viêm tai ngoài.
Phát hiện sớm bệnh tật:
Việc kiểm tra bên trong tai định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường như đỏ, sưng, mùi hôi, ráy tai bất thường…, từ đó có biện pháp điều trị nhanh chóng.
Giao tiếp:
Là một phần của việc tiếp xúc cơ thể với chó cưng, cũng là cơ hội tốt để làm sâu sắc thêm mối quan hệ tin cậy.
Hỏi đáp cơ bản về vệ sinh tai ～Tần suất, thời điểm và lúc bắt đầu～
Tần suất vệ sinh tai phù hợp là bao nhiêu?
Việc vệ sinh tai cho chó, làm quá nhiều cũng không tốt. Việc vệ sinh tai quá mức có thể làm tổn thương da bên trong tai, hoặc loại bỏ cả lớp bã nhờn cần thiết, ngược lại còn có thể gây ra các vấn đề.
- Mức độ tham khảo chung: Đối với tai khỏe mạnh, mức tham khảo là khoảng 1-2 lần mỗi tháng.
- Điều chỉnh tùy theo tình trạng của chó: Tuy nhiên, đây chỉ là mức tham khảo. Các giống chó tai cụp, các giống chó tiết nhiều bã nhờn, hoặc chó có cơ địa dị ứng… do dễ bị bẩn hơn, nên có thể cần chăm sóc thường xuyên hơn (khoảng 1-2 tuần một lần). Ngược lại, đối với chó tai dựng, bên trong tai luôn sạch sẽ và khô ráo, có thể giảm tần suất. Việc quan sát kỹ tình trạng tai của chó cưng hàng ngày và vệ sinh khi thấy bẩn là nguyên tắc cơ bản.
Thời điểm tốt nhất để bắt đầu vệ sinh tai là khi nào?
Ngay khi đón chó con về nhà, hãy bắt đầu tập cho bé làm quen với việc được chạm vào tai càng sớm càng tốt. Ban đầu chỉ nhẹ nhàng chạm vào tai, tiếp theo là vén tai lên… hãy tiến hành từng bước một. Việc cho bé có những trải nghiệm tích cực “được chạm vào tai = dễ chịu” từ khi còn nhỏ là chìa khóa để việc chăm sóc sau này diễn ra suôn sẻ.
Vệ sinh tai vào lúc nào là hiệu quả nhất?
Sau khi tắm, nước dễ vào tai, độ ẩm tăng cao, nên đây là thời điểm tuyệt vời để vệ sinh và làm khô tai. Sau khi đi bơi cũng tương tự.
Chuẩn bị sẵn sàng? ～Dụng cụ cần thiết để vệ sinh tai và cách chọn～
Để vệ sinh tai một cách an toàn và hiệu quả, việc chuẩn bị các dụng cụ phù hợp là rất quan trọng.
Những thứ nhất định phải có:
- Dung dịch vệ sinh tai cho chó: Ống tai của chó rất nhạy cảm, nên nhất định phải chọn loại dung dịch vệ sinh được sản xuất riêng cho chó, ít gây kích ứng. Nên tránh những loại có chứa cồn vì có thể gây kích ứng mạnh và làm khô da. Có nhiều loại như loại làm tan ráy tai, loại có tác dụng diệt khuẩn, khử mùi… Nếu phân vân, việc tham khảo ý kiến và mua tại bệnh viện thú y là lựa chọn tốt nhất.
- Bông gòn hoặc bông y tế: Dùng để lau sạch bụi bẩn đã được dung dịch làm mềm và đẩy ra ngoài. Hãy chọn loại mềm mại, không làm tổn thương tai chó.
- Đồ ăn vặt để thưởng: Chuẩn bị sẵn những món đồ ăn vặt mà chó cưng đặc biệt thích để làm phần thưởng sau khi đã cố gắng vệ sinh tai.
Những thứ chuẩn bị tùy theo nhu cầu:
- Kẹp y tế (forceps): Dùng để nhổ lông sâu trong tai (sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ thú y hoặc thợ chăm sóc thú cưng), hoặc để lau sạch bụi bẩn ở sâu bằng bông gòn, nhưng vì có nguy cơ làm tổn thương màng nhĩ, nên việc sử dụng tại nhà, trừ trường hợp có sự hướng dẫn của bác sĩ thú y, về cơ bản là không được khuyến khích.
Dụng cụ tuyệt đối KHÔNG NÊN dùng:
- Tăm bông: Dù rất quen thuộc trong việc vệ sinh tai người, nhưng nếu dùng cho ống tai hình chữ L của chó, có nguy cơ rất cao sẽ đẩy bụi bẩn vào sâu hơn, làm tổn thương ống tai, hoặc tệ nhất là làm thủng màng nhĩ. Tuyệt đối không được dùng tăm bông để vệ sinh tai cho chó.
- Cồn hoặc dung dịch sát khuẩn của người: Kích ứng quá mạnh, gây tổn thương cho làn da nhạy cảm của chó.
【Thực hành】Không còn sợ nữa! Quy trình vệ sinh tai đúng cách giúp chó cưng thư giãn
Việc thực hiện đúng quy trình, một cách nhẹ nhàng và nhanh chóng là bí quyết để không gây gánh nặng cho chó.
Làm cho chó thư giãn:
Trước tiên, ở một nơi mà chó có thể bình tĩnh, hãy vuốt ve cơ thể, nhẹ nhàng gọi tên để bé thư giãn. Giữ bé ở tư thế ngồi hoặc nằm giữa hai chân hoặc trên lòng của chủ sẽ ổn định hơn.
Kiểm tra tình trạng tai:
Trước khi bắt đầu vệ sinh tai, hãy vén tai lên và quan sát tình trạng bên trong bằng mắt thường. Kiểm tra xem có đỏ, sưng, vết thương không, có mùi hôi nồng không, màu sắc và lượng ráy tai như thế nào…
Nhỏ dung dịch vệ sinh vào ống tai:
Nghiêng đầu chó một chút, nhẹ nhàng nâng vành tai lên, đưa đầu ống của dung dịch vệ sinh vào cửa ống tai và nhỏ một lượng lớn dung dịch vào trong. Nếu lượng quá ít sẽ không đến được những chỗ bẩn ở sâu.
Nhẹ nhàng xoa bóp gốc tai:
Sau khi nhỏ dung dịch, hãy nhẹ nhàng xoa bóp phần gốc tai (phần sụn) với lực vừa phải mà chó không tỏ ra khó chịu, khoảng 30 giây đến 1 phút, sao cho có tiếng “ọp ẹp”. Nhờ đó, dung dịch sẽ lan đều đến sâu trong ống tai, làm mềm và đẩy ráy tai, bụi bẩn ra ngoài.
Để cho chó lắc đầu!:
Sau khi xoa bóp xong, hãy lùi ra xa một chút và để cho chó lắc đầu. Lực ly tâm này sẽ đẩy dung dịch và bụi bẩn từ sâu trong tai ra ngoài. Nên chuẩn bị sẵn khăn để tránh bị bẩn ra xung quanh.
Lau sạch bụi bẩn ở những vùng có thể nhìn thấy:
Sau khi chó lắc đầu xong, hãy quấn bông gòn hoặc bông y tế vào ngón tay, nhẹ nhàng lau sạch bụi bẩn ở cửa ống tai và vành tai, những vùng có thể nhìn thấy. Lúc này, cần chú ý không bao giờ đưa ngón tay hoặc bông gòn vào sâu trong tai.
Khen ngợi thật nhiều và thưởng:
Sau khi xong, hãy khen ngợi thật nhiều “Con giỏi quá!”, “Ngoan lắm!”, và cho đồ ăn vặt làm phần thưởng. Điều quan trọng là kết thúc bằng một ấn tượng tích cực “Vệ sinh tai = có điều tốt đẹp”.
Vượt qua chứng “ghét cay ghét đắng việc vệ sinh tai”! ～Lý do bé không thích và cách làm quen nhẹ nhàng ngay hôm nay～
Ngay cả với những chú chó đã ghét việc vệ sinh tai, nếu bạn không nóng vội và kiên nhẫn đối mặt, vẫn có khả năng khắc phục được ác cảm đó.
Lý do chính khiến chó không thích vệ sinh tai:
Trải nghiệm đau đớn, đáng sợ trong quá khứ:
Từng bị ép buộc giữ chặt, bị lau quá mạnh vào sâu trong tai gây đau, hoặc giật mình vì dung dịch quá lạnh…
Không quen bị chạm vào tai:
Tai là một bộ phận nhạy cảm của chó, và chúng chưa quen với việc bị chạm vào.
Đau do bệnh tật:
Nếu bị viêm tai ngoài, việc bị chạm vào tai đã đủ gây đau đớn.
Các bước để khắc phục:
Loại trừ khả năng bị đau:
Trước tiên, hãy đưa đến bệnh viện thú y để kiểm tra xem tai có bị bệnh hay đau không.
Bắt đầu lại từ việc chạm vào tai:
Khi bé đang thư giãn, hãy bắt đầu từ việc nhẹ nhàng vuốt ve vùng quanh tai, nếu bé ngoan thì khen và cho ăn vặt.
Luyện tập vén tai:
Tiếp theo, hãy tập vén tai lên một cách nhẹ nhàng. Nếu làm được cũng khen ngay.
Luyện tập lau nhẹ nhàng bằng bông gòn:
Dùng bông gòn thấm dung dịch vệ sinh tai, nhẹ nhàng lau mặt ngoài của vành tai, khi đã quen thì thử lau vào sâu hơn một chút.
Làm quen với dung dịch vệ sinh tai:
Cho bé ngửi mùi chai dung dịch, hoặc nhỏ một ít ra lòng bàn tay cho bé xem để giải tỏa sự cảnh giác với chính dung dịch. Quá trình này cần được thực hiện trong vài ngày đến vài tuần, không nóng vội, và điều quan trọng là phải ghi đè lên bằng hình ảnh tích cực “vệ sinh tai không đáng sợ, mà còn là việc vui vẻ được thưởng”.
Những dấu hiệu này thì phải đến bệnh viện thú y! ～Những vấn đề về tai không thể bỏ qua～
Nếu thấy những dấu hiệu sau, đừng cố gắng tự xử lý tại nhà mà hãy nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện thú y.
- Tai có mùi hôi nồng (mùi chua, mùi ngọt khó chịu…).
- Ráy tai có màu đen, nâu, vàng, xanh lục, hoặc lượng bất thường.
- Ngứa tai dữ dội (lắc đầu thường xuyên, cọ tai vào sàn nhà hoặc đồ đạc, dùng chân sau gãi mạnh).
- Bên trong tai hoặc vành tai bị đỏ, sưng, lở loét, chảy máu.
- Tỏ ra rất đau khi bị chạm vào.
- Nghiêng đầu, loạng choạng. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh khác nhau như viêm tai ngoài, viêm tai giữa, nhiễm ve tai, dị ứng… Việc chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng.
Lời kết: Vệ sinh tai đúng cách là sự chăm sóc yêu thương tuyệt vời nhất! Thói quen bảo vệ sức khỏe cho chó cưng
Việc vệ sinh tai cho chó cưng không chỉ đơn thuần là một công việc làm sạch. Đó là việc bảo vệ chó cưng khỏi cảm giác khó chịu và bệnh tật, kiểm tra tình trạng sức khỏe hàng ngày, và là một cách giao tiếp quan trọng để nuôi dưỡng mối quan hệ tin cậy.
Hãy tham khảo những điểm đã được giới thiệu trong bài viết này, từ tần suất vệ sinh tai đúng, cách chọn dụng cụ, cho đến quy trình và bí quyết không làm chó khó chịu, và hãy thực hành ngay từ hôm nay.
Ban đầu có thể hơi khó khăn, nhưng đừng nóng vội, hãy luôn đồng cảm với cảm xúc của chó cưng, đối xử với bé bằng thật nhiều tình yêu thương và sự kiên nhẫn, chắc chắn khoảng thời gian vệ sinh tai sẽ trở thành một khoảnh khắc thư giãn, dễ chịu đối với cả chó cưng và chủ nuôi. Bàn tay nhẹ nhàng và giọng nói ấm áp của bạn chính là sức mạnh to lớn bảo vệ sức khỏe không thể thay thế của chó cưng.