Thông tin cơ bản về Chó Tibetan Mastiff
| Tên | Chó Tibetan Mastiff (Chó ngao Tây Tạng / Ngao Tạng) |
| Tên tiếng Anh | Tibetan Mastiff |
| Xuất xứ | Trung quốc |
| Tuổi thọ trung bình | 10 đến 12 tuổi |
| Kích thước | Cực lớn |
| Cân nặng | 64kg〜82kg |
| Chiều cao | Trên 61 cm |
| Khả năng đi bộ | Khoảng 60 phút mỗi ngày |
| Tần suất chải lông | Cứ 2-3 ngày một lần |
| Cắt tỉa lông | Không cần thiết |
・Chiều cao được tính là khoảng cách đo từ mặt đất đến điểm cao nhất của xương bả vai (điểm giao giữa cổ và vai)
・Trong các giống chó sẽ có sự khác biệt về kích thước giữa các cá thể, các kích thước được liệt kê ở đây chỉ là thông tin tham khảo, nó có thể không khớp với chú chó của bạn. Tuy nhiên, ngay cả khi kích thước của chú chó nằm ngoài tiêu chuẩn của giống đó, không có nghĩa là chó của bạn có vấn đề. Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích khi bạn cân nhắc nuôi một chú chó, lựa chọn loài để nhân giống hoặc hiểu thêm về chú chó của mình hơn.
Chó Tibetan Mastiff (Chó ngao Tây Tạng) là một giống chó có nguồn gốc từ cao nguyên Tây Tạng, Trung Quốc, được xếp vào loại “siêu lớn”. Chúng có thân hình to lớn với khung xương to và cơ thể cơ bắp, và do từng được nuôi dưỡng trong các tu viện ở Tây Tạng, nên vẻ mặt trầm tư của chúng trở thành một nét thu hút đặc biệt.
Dựa vào đặc điểm lông quanh cổ, lông của chúng được chia thành hai loại là “kiểu sư tử” (Lion type) và “kiểu hổ” (Tiger type). Kiểu sư tử lại được chia nhỏ hơn thành “Đại sư tử đầu hình” (Đại sư tử đầu hình – đầu sư tử lớn) cho loại lông dài và “Tiểu sư tử đầu hình” (Tiểu sư tử đầu hình – đầu sư tử nhỏ) cho loại lông ngắn, và những con trông giống sư tử thì càng được ưa chuộng.
Về tính cách, chúng hiền hòa, dễ gần, và trung thành với chủ. Những năm gần đây, việc sở hữu và nuôi dưỡng giống chó này bởi tầng lớp giàu có ở Trung Quốc trở nên phổ biến, và đã có thời điểm một con được giao dịch với giá hàng tỷ đồng.
Đặc điểm của Chó Tibetan Mastiff
Tổng quan
Chó Tibetan Mastiff (Chó ngao Tây Tạng), có tính cách hiền hòa đến bất ngờ, và rất trung thành với chủ. Chúng cũng có sự phóng khoáng của loài chó lớn, nhưng do di sản từ thời làm chó chăn gia súc và chó bảo vệ, nên tính độc lập và bản năng bảo vệ rất mạnh mẽ. Về cơ bản, chúng là giống chó dũng cảm, không sợ hãi và đáng tin cậy. Ý thức bảo vệ gia đình cũng rất cao, chúng thể hiện sự trung thành và tình cảm sâu sắc với gia đình, và đôi khi cũng làm nũng.
Tuy nhiên, chúng thể hiện hành vi canh gác bẩm sinh đối với sự xâm nhập của người lạ vào lãnh thổ của mình, và có thể bộc lộ sự cảnh giác mạnh mẽ đối với người lạ hoặc chó khác. Do đó, đôi khi chúng có thể sủa bậy, hoặc tỏ thái độ hung hăng do cảnh giác cao độ, nên khi ra ngoài, cần giữ khoảng cách nhất định và chú ý với những người lạ cố gắng tiếp cận hoặc chạm vào một cách bất cẩn. Đây có thể coi là bản tính lý tưởng của chó canh gác.
Chúng có lịch sử từng là chó canh gác, chó bảo vệ và chó săn, nên có thể tiếp thu nhiều loại huấn luyện khác nhau, nhưng do thân hình to lớn, đôi khi chúng có thể dùng sức mạnh để chống đối những điều không vừa ý, nên việc huấn luyện đầy đủ từ khi còn nhỏ là rất cần thiết để sống như thú cưng. Gần đây, xu hướng tính cách hiền hòa hơn có vẻ mạnh mẽ hơn, nhưng vì cơ thể vẫn rất lớn, nên để đảm bảo an toàn, việc tìm kiếm sự hướng dẫn của chuyên gia huấn luyện chó và thực hiện huấn luyện bài bản là rất cần thiết.
Kích thước của Chó Tibetan Mastiff
Chó Tibetan Mastiff (Chó ngao Tây Tạng) là một giống chó có thể trạng đặc biệt to lớn so với các giống chó khác trên thế giới, với chiều cao từ 66cm trở lên, và cân nặng từ 64-82kg. Quá trình phát triển thể chất của con đực mất khoảng 4 năm sau sinh, còn con cái thì khoảng 2 năm. So với chó nhỏ, thường kết thúc giai đoạn phát triển sau khoảng nửa năm, thì đây là một khoảng thời gian dài đáng kinh ngạc.
Các loại màu lông của Chó Tibetan Mastiff
Màu lông của Chó Tibetan Mastiff (Chó ngao Tây Tạng) bao gồm đen (black), nâu (brown), xám (grey) và đỏ (red). Cũng có trường hợp đơn sắc với mảng màu nâu vàng (tan) trên mặt, và một số cá thể có lông trắng điểm xuyết ở ngực. (Đã có thời điểm ở Trung Quốc, phần lông trắng này được coi là có ý nghĩa và là lý do cho các giao dịch giá cao.)
Bộ lông là loại lông kép (double coat) với lớp lông ngoài (overcoat) dài và thẳng, cùng lớp lông tơ (undercoat) dày và rậm. Sau khi trưởng thành, phần lông trang trí dày rậm quanh cổ mọc đều giống như bờm sư tử, nhưng cũng có trường hợp phần lông bờm này không mọc đều. Trong trường hợp này, có thể là do nhân giống trong môi trường kém hoặc là cá thể “không thuần chủng” đã thừa hưởng dòng máu của giống chó khác.
Các bệnh thường gặp ở Chó Tibetan Mastiff và cách phòng tránh, điều trị
Loạn sản xương hông (Hip Dysplasia)
Loạn sản xương hông thường gặp ở chó lớn, biểu hiện qua dáng đi lắc lư hông sang hai bên (còn gọi là “dáng đi Monroe”), và bé không thích vận động. Nguyên nhân chủ yếu là do di truyền và tăng trưởng quá nhanh. Trường hợp bệnh tiến triển nặng, bé có thể cần phải phẫu thuật, nhưng đối với những trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc giảm đau và hạn chế vận động. Để phòng ngừa và làm chậm quá trình bệnh, bạn cần chú ý đến chế độ ăn uống và vận động hàng ngày của bé, tránh để bé bị béo phì.
Xoắn dạ dày (Gastric Torsion/Bloat)
Xoắn dạ dày là tình trạng dạ dày bị căng phồng và xoắn lại. Khi mắc bệnh này, bé sẽ có biểu hiện cố gắng nôn nhưng không nôn ra được gì. Bé có thể không có biểu hiện bệnh ngay lập tức, nhưng nếu quan sát kỹ, bạn sẽ thấy bụng bé phình to lên. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng chỉ sau vài giờ và có thể dẫn đến tử vong, do đó, bạn cần đưa bé đến bệnh viện thú y ngay lập tức. Vận động mạnh ngay sau khi ăn có thể khiến dạ dày bị xoắn, gây ra chứng xoắn dạ dày, do đó, bạn cần hết sức lưu ý.
Bệnh ngoài da
Nguyên nhân gây bệnh ngoài da rất đa dạng, có thể do dị ứng, ký sinh trùng như bọ chét, ve, hoặc do vi khuẩn phát triển. Khi mắc bệnh ngoài da, da sẽ bị viêm, gây ngứa và rụng lông. Nếu bạn thấy bé thường xuyên có các hành vi như liếm, cắn vào cơ thể, dùng chân gãi người hoặc đầu, hoặc cọ người/đầu vào đồ đạc, sàn nhà, thì có khả năng bé đang bị bệnh ngoài da, bạn nên đưa bé đến bệnh viện thú y. Với Chó Tibetan Mastiff, nếu việc chăm sóc lông bị lơ là, lông có thể bị vón cục và gây ra bệnh ngoài da. Hãy chú ý kiểm tra da bé thường xuyên trong khi chải lông.
Hướng Dẫn Chăm Sóc Chó Tibetan Mastiff
Chế độ ăn uống
Thức ăn chính nên là thức ăn tổng hợp, đảm bảo cân bằng dinh dưỡng chỉ với thức ăn và nước. Thức ăn thường (không phải thức ăn tổng hợp) thường tập trung vào việc kích thích vị giác hơn là cân bằng dinh dưỡng, do đó, không thích hợp làm thức ăn chính. Bạn nên chọn loại thức ăn có ghi “thức ăn tổng hợp” trên bao bì. Khi chọn, hãy kiểm tra kỹ thành phần và nên chọn loại có thành phần chính là “thịt”. Chó cần các chất dinh dưỡng với lượng và chất khác nhau tùy theo giai đoạn phát triển và độ tuổi. Do đó, bạn nên chọn thức ăn phù hợp với độ tuổi và mục đích sử dụng, ví dụ: “thức ăn cho chó con”, “thức ăn cho chó trưởng thành”, “thức ăn cho chó cỡ lớn”. Chó Tibetan Mastiff có cơ thể khổng lồ, do đó, bạn cần phải nắm rõ và quản lý chặt chẽ nhu cầu dinh dưỡng phù hợp với từng giai đoạn sống. Thức ăn tự nấu (homemade food) tuy giúp bạn an tâm hơn về thành phần, và cũng là một cách thể hiện tình yêu thương với bé, nhưng sẽ khó đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, do đó, bạn nên bổ sung thêm các loại thực phẩm chức năng nếu cần. Bạn cần quản lý và cho bé ăn một lượng thức ăn vừa đủ để phòng tránh béo phì. Mặc dù lượng thức ăn tiêu thụ lớn, nhưng việc sử dụng các sản phẩm giá rẻ có thể dẫn đến các bệnh về da hoặc dị ứng, gây tốn kém chi phí điều trị, vì vậy hãy cố gắng đảm bảo một chế độ ăn uống chất lượng và an toàn.
Vận động
Vì là giống chó siêu lớn, chúng không cần vận động nhanh nhẹn, nhưng cần vận động đầy đủ, thường xuyên để duy trì khối lượng cơ bắp. Bạn nên cho bé đi dạo mỗi ngày, khoảng 60 phút. Nên kết hợp đi dạo và vận động tự do, thực hiện trên nền đất không trơn trượt và không quá cứng để tránh gây áp lực lên chân và lưng. Tuy nhiên, cần chú ý tránh các hoạt động quá mạnh hoặc kéo dài liên tục, vì có thể gây áp lực quá mức lên chân, lưng và khớp, những bộ phận nâng đỡ cơ thể to lớn của chúng. Cần tránh tối đa việc chạy hết sức hoặc lên xuống cầu thang thường xuyên. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng về nội dung vận động, và tham khảo ý kiến của chuyên gia để điều chỉnh cho phù hợp. Nếu không được vận động đầy đủ, bé có thể bị căng thẳng và dẫn đến các vấn đề hành vi.
Huấn luyện
Vì là giống chó siêu lớn, việc nuôi dạy từ khi còn nhỏ đòi hỏi sự chú ý đặc biệt. Tốc độ tăng trưởng nhanh, thời gian tăng trưởng dài, áp lực của trọng lượng và vận động lên khung xương chưa hoàn thiện, cách cư xử với những chú chó nhỏ hơn, huấn luyện đi vệ sinh, v.v., đòi hỏi kiến thức chuyên môn khác biệt khá nhiều so với các giống chó nhỏ phổ biến ở Việt Nam. Nên tìm đến các chuyên gia huấn luyện chó chuyên nghiệp càng nhiều càng tốt, và cần huấn luyện bài bản từ khi còn nhỏ.
Phòng tránh bệnh tật và chấn thương
Lý tưởng nhất là bạn có thể tạo ra một môi trường sống tương tự như môi trường sống ban đầu của chúng. Chúng chịu lạnh tốt nhưng lại sợ nóng, nên môi trường sống mát mẻ và khô ráo quanh năm là tốt nhất. Nuôi trong nhà là cơ bản, cần quản lý điều hòa triệt để và chú ý đến các bệnh như “say nắng”. Hãy cho bé đi dạo vào những thời điểm mát mẻ và tránh để bé gắng sức. Vì cơ thể lớn, tốt nhất nên nuôi trong không gian rộng rãi. Không gian quá hẹp có thể gây căng thẳng. Nên đặt giường ngủ ở nơi tránh xa những yếu tố bên ngoài khiến bé bận tâm, để bé có không gian riêng yên tĩnh nghỉ ngơi. Những nơi có nhiều bậc thang lên xuống cũng có thể gây áp lực lên khớp. Để phòng ngừa các bệnh về khớp, nên nuôi ở tầng trệt. Khi chó già đi, khối lượng cơ bắp giảm sút có thể khiến bé khó giữ thăng bằng trên sàn nhà trơn trượt, và gây áp lực lên các khớp như cổ chân. Khi nuôi, bạn cần phải chọn loại sàn chống trơn. Hãy lót thảm có độ đàn hồi tốt ở nơi bé nằm để phòng tránh lở loét ở khuỷu chân và các khớp. Vì là giống chó lớn và khỏe, chỉ cần vẫy đuôi cũng có thể làm rơi đồ trên bàn, hoặc nhảy một cái là có thể phá hỏng cửa. Bạn nên rào chắn những khu vực bé không được phép vào trong nhà để tránh tai nạn. Vì thân hình to lớn, những đồ vật mà bạn không muốn bé nghịch ngợm nên cất vào nơi có khóa hoặc để ở nơi cao mà bé không thể nhảy tới. Bạn cũng nên bôi thuốc chống cắn lên các vật dụng như dây điện, đồ đạc mà bạn không muốn bé cắn phá. Cách nuôi dạy không gây phiền hà cho cộng đồng đòi hỏi chủ nuôi phải tuân thủ triệt để các quy tắc phù hợp với địa phương, chẳng hạn như không cho chó đi vệ sinh khi đi dạo.
Chăm sóc lông và cơ thể
Bạn nên tập cho bé nằm khi chải lông. Khi bé lớn, trọng lượng cơ thể lớn có thể gây áp lực lên các khớp, việc cho bé nằm chải lông sẽ giúp cả chó và người đều thoải mái hơn. Việc chải lông thường xuyên là rất quan trọng. Chải lông giúp ngăn ngừa lông bị rối, rụng và duy trì bộ lông sạch sẽ, khỏe mạnh. Vào mùa thay lông, bạn nên sử dụng các dụng cụ chải lông chuyên dụng để loại bỏ lớp lông tơ bên dưới. Đặc biệt, việc vệ sinh tai là rất quan trọng vì tai cụp, bên trong dễ tích tụ bụi bẩn và vi khuẩn, dẫn đến viêm tai ngoài mãn tính. Bạn cần vệ sinh tai vài ngày một lần để giữ sạch sẽ. Vì là giống chó siêu lớn, bạn nên đưa bé đến các tiệm spa thú cưng để được tắm gội và chăm sóc toàn diện.
Kết luận
Để chào đón Chó Tibetan Mastiff về làm thành viên trong gia đình, bạn cần phải có đủ không gian sống, thời gian và khả năng tài chính. Vì chúng to lớn và khỏe mạnh, người chủ cần phải có đủ thể lực và kỹ năng để kiểm soát chúng. Ngoài chi phí thức ăn, bạn cũng cần phải xem xét đến gánh nặng kinh tế như chi phí y tế, chăm sóc khi chó già, vì đây là giống chó siêu lớn nên chi phí có thể rất cao. Việc di chuyển bằng ô tô cũng thường xuyên cần thiết, nên việc sở hữu một chiếc xe hơi lớn cũng là một trong những điều kiện. Một số tiệm spa hoặc khách sạn thú cưng có thể gặp khó khăn trong việc tiếp nhận do vấn đề về cơ sở vật chất, và ngay cả bệnh viện thú y cũng có thể không có đủ không gian phòng chờ hoặc thiết bị phù hợp. Các sản phẩm hàng ngày thường không có kích thước hoặc độ bền phù hợp, nên bạn cần chuẩn bị tinh thần cho việc đặt hàng đặc biệt. Việc tìm một bác sĩ thú y quen thuộc khi chó còn khỏe mạnh, và tìm một bác sĩ có thể đến khám tại nhà khi chó về già cũng là sự chuẩn bị quan trọng.