“Dạo này miệng bé cưng nhà mình có mùi quá…”, “Bé rất ghét đánh răng, không cho mình làm…”, “Mà, chó có thực sự cần phải đánh răng không?” – Trong cuộc sống cùng chó cưng, việc “đánh răng” có lẽ là một chủ đề muôn thuở mà nhiều chủ nuôi phải đối mặt và trăn trở.
Thực tế, người ta nói rằng khoảng 80% chó trên 3 tuổi mắc bệnh nha chu hoặc đang trong giai đoạn tiền nha chu. Bệnh nha chu không chỉ gây hôi miệng hay đau răng, mà khi tiến triển, nó còn có thể làm rụng răng, và hơn thế nữa, vi khuẩn gây bệnh nha chu có thể theo máu đi khắp cơ thể, gây ra các bệnh nghiêm trọng liên quan đến tính mạng như bệnh tim, bệnh thận. Đây là một căn bệnh vô cùng đáng sợ.
Tuy nhiên, bạn hãy yên tâm. Phần lớn các trường hợp bệnh nha chu ở chó có thể được phòng ngừa bằng việc chăm sóc hàng ngày của chủ nuôi, đó chính là “đánh răng”. Bài viết này, dành cho tất cả những người chủ mong muốn bảo vệ sức khỏe răng miệng và sức khỏe toàn diện cho chó cưng, sẽ giải thích chi tiết một cách toàn diện về lý do tại sao chó cần được đánh răng, tầm quan trọng và hiệu quả của nó, phương pháp đánh răng đúng, cách chọn bàn chải và kem đánh răng, cho đến cách tiếp cận nhẹ nhàng đối với những bé không thích đánh răng.
Bằng kiến thức đúng đắn và sự chăm sóc đầy tình yêu thương, hãy biến thời gian đánh răng thành khoảnh khắc giao tiếp vui vẻ cùng chó cưng, để bảo vệ hàm răng khỏe mạnh và nụ cười rạng rỡ cho bé.
Tại sao việc đánh răng cho chó lại tuyệt đối cần thiết? ～Nỗi kinh hoàng của bệnh nha chu và 5 lợi ích lớn của việc đánh răng～
Môi trường khoang miệng của chó rất khác biệt so với con người.
Tốc độ mảng bám biến thành cao răng nhanh vượt trội!
Khoang miệng của chó có tính kiềm, nên tốc độ mảng bám (plaque) bị vôi hóa và biến thành cao răng cứng rất nhanh, người ta nói rằng trong khi con người mất khoảng 25 ngày, thì chó chỉ mất vỏn vẹn 3-5 ngày. Một khi đã trở thành cao răng, việc loại bỏ bằng bàn chải là không thể, và cần phải đến bệnh viện thú y để lấy cao răng dưới hình thức gây mê toàn thân.
Nỗi kinh hoàng của bệnh nha chu: Không chỉ là vấn đề ở miệng
Nguyên nhân trực tiếp của bệnh nha chu là “mảng bám”, một khối vi khuẩn. Khi mảng bám trở thành cao răng và tích tụ giữa răng và nướu, nó tạo ra túi nha chu. Tại đây, vi khuẩn gây bệnh nha chu sinh sôi, tiết ra độc tố gây viêm nướu (viêm lợi). Nếu tình trạng này tiến triển, nó sẽ phá hủy xương ổ răng nâng đỡ răng, và trở nên tồi tệ hơn thành “viêm nha chu”, khiến răng lung lay và cuối cùng là rụng. Điều đáng sợ hơn nữa là, vi khuẩn gây bệnh nha chu và độc tố của chúng có thể xâm nhập vào cơ thể qua các mạch máu ở nướu bị viêm, theo máu đi đến các cơ quan trên toàn thân như tim, thận, gan, và làm tăng nguy cơ gây ra các bệnh liên quan đến tính mạng như bệnh tim, bệnh thận, bệnh gan.
5 lợi ích lớn mà việc đánh răng mang lại:
- Phòng ngừa bệnh nha chu triệt để: Mục đích lớn nhất của việc đánh răng là loại bỏ mảng bám, ngăn chặn sự hình thành cao răng, và phòng ngừa bệnh nha chu.
- Giảm hôi miệng: Loại bỏ mảng bám và cao răng, nguyên nhân chính gây hôi miệng, sẽ giúp cải thiện đáng kể mùi hôi miệng.
- Phát hiện sớm các bệnh trong khoang miệng: Việc kiểm tra miệng hàng ngày giúp phát hiện sớm những bất thường như sưng nướu, chảy máu, răng lung lay, viêm miệng, khối u.
- Giảm nguy cơ mắc các bệnh toàn thân: Ngăn chặn những ảnh hưởng xấu của vi khuẩn gây bệnh nha chu đến toàn bộ cơ thể, góp phần kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh của chó cưng.
- Xây dựng mối quan hệ tin cậy với chủ: Đánh răng là khoảng thời gian tiếp xúc cơ thể quan trọng với chó cưng. Việc thực hiện một cách nhẹ nhàng, âu yếm giúp làm sâu sắc thêm mối quan hệ tin cậy.
Khi nào? Bao lâu một lần? ～Những điều cơ bản về việc đánh răng cho chó～
- Thời điểm tốt nhất để bắt đầu đánh răng: Ngay khi đón chó con về nhà, hãy bắt đầu tập cho bé làm quen với việc được chạm vào vùng miệng và răng càng sớm càng tốt. Khoảng 3 tháng tuổi, khi răng sữa đã mọc đủ, là thời điểm lý tưởng để bắt đầu huấn luyện đánh răng. Việc cho bé học được rằng “được chạm vào miệng = điều vui vẻ” từ khi còn nhỏ là chìa khóa để việc chăm sóc sau này diễn ra suôn sẻ. Tất nhiên, ngay cả khi chó đã trưởng thành hoặc già, nếu kiên nhẫn làm quen thì việc đánh răng vẫn có thể thực hiện được.
- Tần suất đánh răng lý tưởng: Xét đến tốc độ hình thành cao răng từ mảng bám, lý tưởng nhất là mỗi ngày một lần. Tối thiểu cũng nên thực hiện 3 ngày một lần. Nên tạo thành thói quen sau bữa ăn mỗi ngày.
Tìm chiếc bàn chải hoàn hảo cho chó cưng! ～Cách chọn bàn chải, kem đánh răng và các vật dụng chăm sóc răng miệng～
Để đánh răng hiệu quả, việc lựa chọn dụng cụ phù hợp là rất quan trọng.
Cách chọn bàn chải đánh răng:
- Phải là loại dành cho chó: Bàn chải của người có đầu quá lớn hoặc lông quá cứng, có thể làm tổn thương khoang miệng của chó, nên nhất định phải chọn loại dành riêng cho chó.
- Kích thước đầu bàn chải: Chọn loại có đầu nhỏ, phù hợp với kích thước miệng của chó cưng, sẽ dễ dàng chải đến tận răng hàm.
- Độ cứng của lông bàn chải: Hãy chọn loại “mềm”. Có thể nhẹ nhàng làm sạch mảng bám trong túi nha chu mà không làm tổn thương nướu.
- Hình dạng: Có nhiều loại như loại có lông 360 độ, loại bao ngón tay, loại khăn giấy… Ban đầu, làm quen bằng bao ngón tay hoặc khăn giấy, sau đó từ từ chuyển sang bàn chải sẽ suôn sẻ hơn.
Cách chọn kem đánh răng:
- Là loại dành cho chó (điều kiện tuyệt đối): Kem đánh răng của người có chứa các thành phần gây hại cho chó như xylitol, hoặc chất tạo bọt, nên tuyệt đối không được sử dụng.
- Độ ngon miệng: Chọn loại có vị mà chó thích (vị gà, vị bò, vị sữa…) sẽ giúp giảm bớt sự khó chịu khi đánh răng.
- Thành phần: Có những loại chứa enzyme có tác dụng loại bỏ mảng bám, hoặc các thành phần có tác dụng phòng ngừa hôi miệng. Hãy chọn loại được làm từ các thành phần an toàn ngay cả khi nuốt phải.
Sử dụng khéo léo các vật dụng chăm sóc răng miệng:
Để hỗ trợ việc đánh răng, có rất nhiều vật dụng chăm sóc răng miệng. Tuy nhiên, cần hiểu rằng đây chỉ là biện pháp “hỗ trợ”, không gì có thể thay thế hiệu quả làm sạch mảng bám vật lý bằng bàn chải.
- Khăn lau răng: Dùng trong giai đoạn làm quen cho những chú chó không thích bàn chải, hoặc để chăm sóc đơn giản. Có thể làm sạch bề mặt răng, nhưng không thể vào sâu trong túi nha chu.
- Xương gặm/Bánh thưởng chăm sóc răng miệng: Có những loại được kỳ vọng có tác dụng hạn chế mảng bám vật lý khi chó nhai. Hãy chọn loại không quá cứng, kích thước phù hợp để không bị nuốt chửng, và chú ý lượng calo để tránh cho ăn quá nhiều.
- Đồ chơi chăm sóc răng miệng: Giúp làm sạch bề mặt răng thông qua việc cắn gặm khi chơi.
- Nước súc miệng dạng lỏng/Loại pha vào nước uống: Tiện lợi, nhưng hiệu quả chỉ mang tính hỗ trợ.
【Thực hành】Để bé thích đánh răng! 4 bước “đánh răng khen thưởng” có thể áp dụng từ khi còn là chó con
Đây là các bước nhẹ nhàng để biến việc đánh răng không còn là “việc khó chịu” mà trở thành “khoảng thời gian giao tiếp vui vẻ”. Hãy kiên nhẫn theo nhịp độ của chó cưng.
Bước 1: Làm quen với việc được chạm vào vùng miệng (Kiểm soát mõm)
Trước tiên, hãy bắt đầu bằng việc nhẹ nhàng vuốt ve vùng quanh miệng và môi khi bé đang thư giãn. Nếu bé ngoan, hãy khen và cho ăn vặt ngay. Lặp lại điều này để bé học được rằng “được chạm vào miệng = có điều tốt đẹp”.
Bước 2: Thử chạm vào răng và nướu
Khi đã quen với Bước 1, hãy nhẹ nhàng vén môi, dùng ngón tay nhẹ nhàng chạm vào răng và nướu. Lúc này cũng vậy, nếu bé ngoan thì khen ngay. Bôi một ít kem đánh răng lên ngón tay cho bé liếm để làm quen với vị cũng là ở giai đoạn này.
Bước 3: Thử chải bằng khăn lau răng hoặc bao ngón tay
Khi đã quen với việc được chạm vào răng, hãy dùng khăn lau răng hoặc bàn chải dạng bao ngón tay, bắt đầu nhẹ nhàng chà mặt ngoài của răng cửa trước. Tiến dần đến răng hàm trong phạm vi bé không tỏ ra khó chịu.
Bước 4: Cuối cùng cũng đến lúc dùng bàn chải!
Khi đã quen với Bước 3, cuối cùng hãy thử dùng bàn chải. Ban đầu, hãy bắt đầu từ việc cho bé ngửi mùi hoặc liếm bàn chải, dù chỉ chải được một chiếc răng cũng hãy khen ngợi thật nhiều. Việc đặt mục tiêu thấp để tạo ra những trải nghiệm thành công là rất quan trọng.
Giỏi hơn nữa! Cách đánh răng đúng và những điểm cần lưu ý để tránh bỏ sót
Khi bé đã quen với việc đánh răng, hãy ý thức những điểm sau để loại bỏ mảng bám hiệu quả hơn.
- Cách đánh cơ bản:
- Góc của bàn chải: Đặt lông bàn chải một góc 45 độ so với đường viền nướu (túi nha chu).
- Cách di chuyển: Không dùng lực quá mạnh, nhẹ nhàng di chuyển qua lại từng chút một, với hình dung là đang cào sạch mảng bám trong túi nha chu. Chà xát mạnh là KHÔNG NÊN vì sẽ làm tổn thương nướu.
- Quyết định thứ tự chải để ít bỏ sót: Ví dụ, “từ răng hàm trên bên phải đến răng cửa → răng hàm trên bên trái → từ răng hàm dưới bên phải…” – việc chải theo cùng một thứ tự mỗi lần giúp ít bỏ sót hơn.
- Những vùng đặc biệt dễ bẩn cần được chải kỹ:
- Mặt ngoài của răng hàm trên: Nơi dễ bị cao răng nhất.
- Răng nanh: Dễ bám mảng bám.
- Đường viền nướu (túi nha chu).
- Chải mặt trong sau khi mở miệng: Khi bé không còn khó chịu với việc chải mặt ngoài, hãy tập chải cả mặt trong sau khi mở miệng bé ra một chút. Tuy nhiên, tuyệt đối không được ép buộc.
Khắc phục chứng “ghét cay ghét đắng việc đánh răng”! Lý do bé không thích và cách đối phó ngay hôm nay
Ngay cả với những bé đã ghét đánh răng, đừng bỏ cuộc, hãy thử lại nhé.
Tìm hiểu nguyên nhân tại sao bé không thích:
- Trải nghiệm đau đớn, đáng sợ trong quá khứ: Từng bị ép buộc giữ chặt, bị chải mạnh vào nướu gây đau…
- Chưa quen, lo lắng khi bị chạm vào miệng.
- Không thích cảm giác của bàn chải.
- Đau trong miệng (có khả năng bệnh nha chu đã tiến triển).
Huấn luyện lại để khắc phục:
- Kiểm tra khả năng bị đau: Trước tiên, hãy đưa đến bệnh viện thú y để kiểm tra xem trong miệng có bị đau không.
- Quay lại từ những điều cơ bản: Bắt đầu lại từ Bước 1 “chạm vào vùng miệng”, không nóng vội, kiên nhẫn làm lại.
- Tận dụng tối đa phần thưởng: Chỉ cần cho xem bàn chải là cho ăn vặt, đưa lại gần miệng là cho ăn vặt… hãy hạ thấp mục tiêu đến mức tối đa để tái tạo lại hình ảnh tích cực.
- Thực hiện cùng hai người: Một người nhẹ nhàng giữ cơ thể hoặc cho ăn vặt, người kia nhanh chóng chải răng cũng là một cách hiệu quả.
- Kết thúc trong thời gian ngắn: Kết thúc bằng lời khen “Con giỏi quá!” trước khi bé tỏ ra khó chịu để lại ấn tượng tốt.
Chăm sóc răng miệng ngoài việc đánh răng: Hiệu quả và giới hạn của xương gặm, đồ chơi
Trường hợp không thể dùng bàn chải, hoặc để hỗ trợ thêm cho việc đánh răng, việc sử dụng các vật dụng chăm sóc răng miệng cũng là một cách.
- Xương gặm/Bánh thưởng chăm sóc răng miệng: Có thể kỳ vọng hiệu quả loại bỏ mảng bám vật lý trên bề mặt răng khi chó nhai. Hãy chọn loại không quá cứng, ít chất phụ gia. Nên chọn những sản phẩm được sản xuất tại Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản có độ an toàn được đảm bảo.
- Đồ chơi chăm sóc răng miệng: Hỗ trợ loại bỏ mảng bám trong lúc chơi.
- Lưu ý: Những vật dụng này không thể làm sạch được mảng bám trong túi nha chu giữa răng và nướu. Hãy coi đây chỉ là “biện pháp hỗ trợ”, và lý tưởng nhất vẫn là hướng đến việc chăm sóc bằng bàn chải.
Lời kết: Đánh răng hàng ngày là biểu hiện tình yêu thương tuyệt vời nhất! Vì một cuộc sống khỏe mạnh, dài lâu của chó cưng
Việc đánh răng cho chó cưng không chỉ đơn thuần là chăm sóc khoang miệng. Đó là việc bảo vệ sức khỏe toàn diện cho chó cưng, kéo dài tuổi thọ, và là khoảng thời gian giao tiếp quan trọng, đầy tình yêu thương để làm sâu sắc thêm mối quan hệ tin cậy với chủ nuôi.
Ban đầu có thể hơi vất vả, nhưng hãy theo nhịp độ của bé cưng, kết hợp như một trò chơi, và cùng với thật nhiều lời khen ngợi, hãy biến việc đánh răng thành “thói quen vui vẻ”.
Hãy thường xuyên kiểm tra khoang miệng của chó cưng, nếu thấy hôi miệng hay nướu đỏ, dù chỉ là những thay đổi nhỏ, đừng ngần ngại đưa bé đến bệnh viện thú y sớm. Việc khám răng định kỳ cũng là một món quà tuyệt vời từ chủ nuôi để bảo vệ hàm răng khỏe mạnh và nụ cười rạng rỡ của bé.
Việc đánh răng hàng ngày bằng bàn tay dịu dàng của bạn chính là sức mạnh bảo vệ sức khỏe không thể thay thế và một tương lai hạnh phúc cho chó cưng.