“Huấn luyện đi vệ sinh” là một trong những bài huấn luyện vô cùng quan trọng, không thể bỏ qua, bắt đầu ngay từ ngày đầu tiên bạn đón chó cưng về làm thành viên trong gia đình, để cả chó và người có thể chung sống thoải mái. Chắc hẳn không ít chủ nuôi từng phiền lòng vì “Sao bé mãi không nhớ được chỗ…”, “Bé hay đi bậy quá, phải làm sao…”.
Tuy nhiên, bạn hãy yên tâm. Việc huấn luyện chó đi vệ sinh, nếu được thực hiện với kiến thức đúng đắn và tình yêu thương kiên nhẫn, chắc chắn sẽ thành công. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết một cách toàn diện về cách huấn luyện chó đi vệ sinh, áp dụng được cho cả chó con lẫn chó đã trưởng thành, từ những thứ cần chuẩn bị, các bước dạy cụ thể, cho đến những vấn đề thường gặp và giải pháp.
Huấn luyện đi vệ sinh là bước đầu tiên để xây dựng mối quan hệ tin cậy với chó cưng. Đừng vội vàng, hãy kiên nhẫn theo nhịp độ của bé, và cùng nhau tiến hành việc huấn luyện một cách vui vẻ nhé!
Tại sao lại quan trọng? Tầm quan trọng của việc huấn luyện chó đi vệ sinh
Việc huấn luyện chó đi vệ sinh không chỉ đơn thuần là để giữ gìn vệ sinh trong nhà.
Nền tảng cho cuộc sống chung thoải mái:
Việc chó đi vệ sinh đúng chỗ là điều cơ bản để có một cuộc sống chung sạch sẽ và thoải mái khi nuôi chó trong nhà.
Quản lý sức khỏe của chó cưng:
Tình trạng phân và nước tiểu (màu sắc, hình dạng, mùi, số lần…) là một thước đo quan trọng để biết tình trạng sức khỏe của chó cưng. Nếu bé quen đi vệ sinh ở một chỗ cố định, việc kiểm tra sức khỏe cũng sẽ dễ dàng hơn.
Xây dựng mối quan hệ tin cậy:
Thông qua việc huấn luyện đi vệ sinh, sự giao tiếp “hiểu mệnh lệnh và đáp lại” giữa chủ và chó cưng được hình thành, giúp thắt chặt mối quan hệ tin cậy.
Phòng ngừa các hành vi không mong muốn:
Nếu chó liên tục bị la mắng vì đi vệ sinh sai chỗ, chúng có thể cảm thấy căng thẳng và phát sinh các vấn đề hành vi khác (sủa bậy, phá hoại đồ đạc…).
Khi nào nên bắt đầu huấn luyện đi vệ sinh? Tâm thế chuẩn bị và những thứ cần thiết
Để việc huấn luyện đi vệ sinh hiệu quả, thời điểm bắt đầu phù hợp, tâm thế của chủ nuôi và việc tạo dựng môi trường là rất quan trọng.
- Thời điểm lý tưởng để bắt đầu? Lý tưởng nhất là bắt đầu huấn luyện đi vệ sinh ngay từ ngày đầu tiên bạn đón chó con về nhà. Chó con tiếp thu môi trường và các quy tắc mới nhanh như bọt biển. Việc huấn luyện lại cho chó trưởng thành vẫn có thể thực hiện được, nhưng có thể sẽ tốn nhiều thời gian và sự kiên nhẫn hơn so với khi còn nhỏ.
- Tâm thế của chủ nuôi: “Khen ngợi” là cơ bản, không la mắng, không nóng vội
- Khen ngợi thật nhiều: Khi bé đi vệ sinh đúng chỗ, hãy khen ngợi bé thật nhiều, thậm chí hơi quá một chút. Những lời khen như “Giỏi quá!”, “Ngoan lắm!” bằng giọng nói nhẹ nhàng, vuốt ve, hoặc cho một ít đồ ăn vặt đặc biệt cũng rất hiệu quả. Điều quan trọng là làm cho bé học được rằng “đi vệ sinh đúng chỗ sẽ có điều tốt đẹp”.
- Tuyệt đối không la mắng khi thất bại: Ai cũng có lúc mắc lỗi. Đặc biệt là chó con, bàng quang chưa phát triển hoàn thiện, chúng chưa thể nhịn được lâu. Nếu bạn la mắng, bé có thể hiểu lầm rằng “việc đi vệ sinh là sai trái”, hoặc sẽ lén lút đi vệ sinh ở những nơi chủ không nhìn thấy.
- Nóng vội là điều cấm kỵ: Tốc độ học hỏi của mỗi chú chó là khác nhau. Đừng so sánh với những chú chó khác, hãy kiên nhẫn theo nhịp độ của bé cưng nhà bạn.
- Cả gia đình thống nhất quy tắc: Địa điểm vệ sinh, khẩu lệnh, cách khen thưởng, cách xử lý khi thất bại… cần được thống nhất trong cả gia đình. Việc mỗi người một kiểu sẽ khiến chó bị rối và rất khó để dạy dỗ.
- Cách tạo môi trường vệ sinh và những vật dụng cần thiết:
- Địa điểm đặt toilet: Hãy chọn một nơi yên tĩnh, ít người qua lại để chó có thể bình tĩnh đi vệ sinh. Lý tưởng nhất là một nơi hơi xa chỗ ngủ và chỗ ăn. Một khi đã quyết định, đừng di chuyển vị trí một cách tùy tiện.
- Khay vệ sinh: Chọn loại phù hợp với kích thước cơ thể của chó, dễ cố định tã lót. Loại có lưới ở trên giúp ngăn chó nghịch phá tã.
- Tã lót cho chó (Pet sheets): Chọn loại có khả năng thấm hút tốt, thay thường xuyên để luôn giữ sạch sẽ.
- Chuồng hoặc khu vực quây: Đối với chó con mới về nhà, ban đầu hãy đặt chỗ ngủ và toilet bên trong chuồng hoặc khu vực quây, giới hạn phạm vi hoạt động để bé dễ nhận biết vị trí toilet hơn.
- Chất khử mùi, dụng cụ vệ sinh: Nếu mùi còn sót lại ở chỗ bé đi sai, bé có thể sẽ lặp lại ở đó. Hãy dùng dung dịch vệ sinh chuyên dụng cho thú cưng có tác dụng khử mùi tốt để lau chùi thật sạch.
【Thực hành】8 bước để huấn luyện chó đi vệ sinh thành công
Đây là cách tiến hành huấn luyện chó đi vệ sinh cụ thể.
Bước 1: Đừng bỏ lỡ dấu hiệu muốn đi vệ sinh
Chó thường có những dấu hiệu đặc trưng trước khi đi vệ sinh. Nếu thấy bé ngửi sàn nhà, đi lại bồn chồn không yên, hoặc xoay vòng tròn, đó có thể là lúc bé muốn đi vệ sinh.
Bước 2: Đến toilet đúng lúc
Khi thấy những dấu hiệu trên, hoặc vào những thời điểm chó dễ đi vệ sinh (sau khi ngủ dậy, sau khi ăn, sau khi chơi đùa, sau khi uống nước…), hãy nhẹ nhàng gọi tên và dẫn bé đến chỗ toilet. Bạn có thể bế bé đến cũng được.
Bước 3: Dạy những khẩu lệnh kỳ diệu như “Go potty!”
Khi dẫn bé đến toilet, hãy liên tục nhẹ nhàng nói một khẩu lệnh cụ thể để kích thích bé đi vệ sinh, ví dụ như “Go potty, go potty” hoặc “Xi xi”. Lặp lại điều này, chó sẽ liên kết khẩu lệnh với việc đi vệ sinh.
Bước 4: Khi thành công, hãy khen ngợi hết lời
Ngay khi bé đi vệ sinh đúng chỗ, hãy khen bé thật nhiều bằng giọng cao hơn bình thường, thậm chí hơi quá một chút: “Giỏi quá!”, “Ngoan lắm!”. Vuốt ve ngay hoặc cho một ít đồ ăn vặt đặc biệt làm phần thưởng cũng rất hiệu quả.
Bước 5: Dù thất bại, tuyệt đối không la mắng! Cách xử lý đúng
Nếu bé đi vệ sinh sai chỗ, tuyệt đối không được la lớn hay làm ầm lên. Chó có thể hiểu lầm rằng “việc đi vệ sinh” là sai trái, và sẽ lén lút đi ở chỗ khác hoặc cố nhịn. Khi phát hiện bé đi sai, đừng làm ầm ĩ, hãy lặng lẽ dọn dẹp. Lúc đó, tránh dọn dẹp trước mặt chó, và điều quan trọng là phải lau chùi thật sạch bằng dung dịch khử mùi chuyên dụng cho thú cưng để không còn sót lại mùi.
Bước 6: Từ từ mở rộng phạm vi hoạt động
Khi việc huấn luyện đi vệ sinh trong chuồng đã thành công, hãy từ từ tăng thời gian cho bé ra ngoài chuồng và tự do trong phòng. Lúc này, vẫn cần quan sát thời điểm bé muốn đi vệ sinh để dẫn bé đến toilet.
Bước 7: Dạy phân biệt rõ ràng chỗ ngủ và toilet
Chó vốn là loài động vật không thích làm bẩn chỗ ngủ của mình. Khi đặt chỗ ngủ và toilet trong chuồng hoặc khu vực quây, hãy bố trí sao cho chúng được phân biệt rõ ràng. Nếu chẳng may bé đi vệ sinh sai vào chỗ ngủ, điều quan trọng là phải lau chùi thật sạch để khử mùi.
Bước 8: Kết hợp đi vệ sinh khi đi dạo và toilet trong nhà (nếu cần)
Nếu bạn muốn sau này bé vẫn có thể đi vệ sinh trong nhà, thì ngay cả khi bé đã đi vệ sinh xong khi đi dạo, sau khi về nhà, hãy dẫn bé đến toilet trong nhà một lần, dùng khẩu lệnh để khuyến khích bé đi vệ sinh.
【Giải đáp thắc mắc Q&A】Huấn luyện chó đi vệ sinh, gặp những trường hợp này thì làm sao?
Việc huấn luyện đi vệ sinh không phải lúc nào cũng thuận lợi. Dưới đây là những vấn đề thường gặp và gợi ý giải pháp.
- Mãi không nhớ được vị trí toilet…: Có thể do vị trí toilet không yên tĩnh (nhiều người qua lại, ồn ào), bị bẩn, chất liệu tã lót không hợp ý, hoặc bé từng có trải nghiệm không tốt ở đó. Hãy xem xét lại môi trường toilet.
- Nghịch phá, xé tã lót! Biện pháp đối phó: Đây là hành vi thường thấy ở chó con. Có thể sử dụng khay vệ sinh có lưới, hoặc các biện pháp để chó không thể nghịch phá tã, hoặc cho đồ chơi khác để bé nhai gặm, đánh lạc hướng.
- Ra khỏi chuồng là đi sai chỗ…: Có thể bé chưa hoàn toàn nhận biết được vị trí toilet, hoặc đã nhầm một vị trí cụ thể nào đó ngoài chuồng là toilet. Hãy bắt đầu bằng việc rút ngắn thời gian cho bé ra ngoài chuồng, tích lũy kinh nghiệm thành công. Tạm thời tăng thêm số lượng toilet ở những nơi bé dễ đi sai cũng là một cách.
- Có vẻ như cố tình đi sai chỗ…: Có thể do bé muốn thu hút sự chú ý của chủ, cảm thấy căng thẳng, hoặc là hành vi đánh dấu lãnh thổ (đặc biệt ở chó đực chưa thiến). Cần tìm hiểu nguyên nhân và có biện pháp đối phó phù hợp.
- Chỉ chịu đi vệ sinh ở ngoài…: Một khi đã quen đi vệ sinh ở ngoài, bé có thể sẽ không muốn đi trong nhà nữa. Xét đến những ngày mưa hoặc khi bé về già, việc có thể đi vệ sinh trong nhà sẽ tiện lợi hơn. Hãy kiên nhẫn, tiếp tục huấn luyện để bé có những trải nghiệm thành công với toilet trong nhà.
Huấn luyện chó trưởng thành đi vệ sinh: Đừng bỏ cuộc! Những điểm cần lưu ý khi dạy lại
Khi bạn đón một chú chó trưởng thành về nuôi, hoặc khi vị trí toilet đã quen bị thay đổi, việc huấn luyện lại là cần thiết.
- Phương pháp cơ bản giống như chó con: Vẫn là quan sát dấu hiệu, dẫn đến đúng lúc, khen ngợi khi thành công.
- Cần nhiều sự kiên nhẫn và khéo léo hơn: Chó trưởng thành đã hình thành thói quen đi vệ sinh, nên việc thay đổi sẽ tốn nhiều thời gian và sự kiên nhẫn hơn chó con. Hãy thử các mẹo như khử mùi thật kỹ ở chỗ cũ, hoặc đặt một chút mùi phân/nước tiểu của bé ở chỗ toilet mới. Trường hợp đánh dấu lãnh thổ, việc thiến/triệt sản có thể hiệu quả.
Quy tắc vàng để huấn luyện đi vệ sinh thành công
- Đừng nóng vội, đừng so sánh, hãy theo nhịp độ của bé cưng: Hiểu rằng mỗi chú chó có sự khác biệt, đừng so sánh với chó khác, hãy tiến hành theo nhịp độ của bé.
- Tạo thật nhiều trải nghiệm thành công: Giảm thiểu thất bại, tăng cơ hội thành công là chìa khóa để nâng cao hứng thú học hỏi.
- Linh hoạt sử dụng “lờ đi” và “khen ngợi” thay vì la mắng: Đối với hành vi không mong muốn (ví dụ: có dấu hiệu muốn đi sai chỗ), hãy tỏ ra không quan tâm, và khi bé làm đúng chỗ, hãy khen ngợi thật nhiều.
- Luôn giữ môi trường toilet sạch sẽ: Chó là loài động vật sạch sẽ. Chúng có thể không muốn đi vệ sinh ở một nơi bẩn thỉu.
Lời kết: Bằng sự kiên nhẫn và tình yêu thương, hãy cùng chó cưng tận hưởng cuộc sống thoải mái!
Việc huấn luyện chó đi vệ sinh đôi khi đòi hỏi sự kiên nhẫn và thời gian của người chủ, đúng là một công việc “chung sức đồng lòng”. Tuy nhiên, khi những nỗ lực đó mang lại kết quả, niềm vui khi thấy chó cưng đi vệ sinh đúng chỗ một cách thành thạo thật khó tả.
Điều quan trọng nhất là không nóng vội, không la mắng, mà hãy dành thật nhiều tình yêu thương, thật lòng đồng hành cùng bé trong từng khoảnh khắc “con làm được rồi!”. Thành công trong việc huấn luyện đi vệ sinh sẽ thắt chặt hơn nữa mối quan hệ tin cậy với chó cưng, và chắc chắn sẽ làm cho cuộc sống chung lâu dài sau này trở nên thoải mái và ngập tràn nụ cười hơn. Nếu bạn thực sự gặp khó khăn, đừng ngần ngại mà một mình đối mặt, hãy thử tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y hoặc các chuyên gia huấn luyện chó nhé.