Vào những ngày nắng nóng, một trong những điều cần phải chú ý nhất trong cuộc sống cùng chó cưng chính là “sốc nhiệt” (say nắng). Chó yếu hơn con người khi đối mặt với nhiệt độ cao, và ngay cả khi chúng ta chỉ cảm thấy “hơi nóng một chút”, đối với chó, đó có thể là tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Sự chủ quan “Bé nhà mình thì không sao đâu” là điều cấm kỵ. Việc trang bị kiến thức đúng đắn và thực hiện các biện pháp đối phó toàn diện là chìa khóa để bảo vệ chó cưng của bạn khỏi nỗi kinh hoàng mang tên sốc nhiệt.
“Sốc nhiệt ở chó có những triệu chứng nào?”, “Nếu bị sốc nhiệt thì phải làm sao?”, “Trong cuộc sống hàng ngày, cần chú ý những gì để phòng ngừa?”
Bài viết này, dành cho tất cả những người chủ đang lo lắng về vấn đề sốc nhiệt của chó cưng, hoặc mong muốn trang bị kiến thức đúng đắn, sẽ giải thích chi tiết một cách toàn diện, từ cơ chế và nguyên nhân khiến chó bị sốc nhiệt, những dấu hiệu nguy hiểm không thể bỏ qua (triệu chứng), cách sơ cứu trong trường hợp khẩn cấp, và trên hết là các biện pháp phòng ngừa quan trọng hàng ngày. Để có thể tận hưởng một mùa hè vui vẻ cùng chó cưng một cách an toàn, bạn hãy đọc kỹ đến cuối bài viết nhé.
Sốc nhiệt ở chó là gì? ~Tại sao chó lại yếu hơn khi trời nóng và dễ bị sốc nhiệt?~
Sốc nhiệt ở chó là tình trạng vô cùng nguy hiểm, liên quan đến tính mạng, xảy ra khi nhiệt độ cơ thể tăng cao bất thường do môi trường nhiệt độ cao, ẩm ướt… khiến chức năng điều hòa thân nhiệt không hoạt động hiệu quả, dẫn đến nhiều tổn thương cho các cơ quan nội tạng.
Cơ chế của sốc nhiệt:
Thân nhiệt bình thường của chó là khoảng cuối 38°C, nhưng khi bị sốc nhiệt, nhiệt độ sẽ tăng lên trên 40°C. Khi nhiệt độ cơ thể tăng quá cao, các tế bào và cơ quan khác nhau trong cơ thể sẽ bị tổn thương và rơi vào tình trạng suy giảm chức năng.
Lý do chó dễ bị sốc nhiệt:
- Ít tuyến mồ hôi: Chúng không thể đổ mồ hôi toàn thân để giảm nhiệt độ cơ thể bằng nhiệt bay hơi như con người. Tuyến mồ hôi của chó chủ yếu chỉ có ở mặt dưới của đệm chân, nên khả năng điều hòa thân nhiệt rất hạn chế.
- Điều hòa thân nhiệt bằng cách thở hổn hển (panting): Chó chủ yếu cố gắng làm giảm nhiệt độ cơ thể bằng cách thở hổn hển (thè lưỡi ra và thở nhanh, nông), làm bay hơi nước bọt và giảm nhiệt bằng nhiệt bay hơi. Tuy nhiên, trong môi trường có độ ẩm cao, nước bọt khó bay hơi, làm giảm đáng kể hiệu quả điều hòa thân nhiệt bằng cách thở hổn hển.
- Nhiệt phản xạ từ mặt đất: Do cơ thể gần mặt đất hơn con người, chúng dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt phản xạ mạnh từ mặt đường nhựa… vào mùa hè, khiến thân nhiệt dễ tăng cao.
- Sự tồn tại của bộ lông: Bộ lông cũng có tác dụng cách nhiệt, nhưng mặt khác lại dễ giữ nhiệt trong cơ thể và khó tản nhiệt ra ngoài. Đặc biệt cần chú ý với các giống chó lông kép hoặc chó có bộ lông dày. Từ những lý do này, chủ nuôi cần luôn ý thức rằng chó là loài động vật dễ bị sốc nhiệt hơn con người rất nhiều.

Bé nhà mình có cần đặc biệt chú ý không? Đặc điểm của chó dễ bị sốc nhiệt và môi trường nguy hiểm
Tất cả các chú chó đều có khả năng bị sốc nhiệt, nhưng có những đặc điểm của chó hoặc môi trường nguy hiểm khiến chúng dễ bị hơn.
Đặc điểm của chó có nguy cơ sốc nhiệt cao:
- Giống chó mũi tẹt: Pug, French Bulldog, Shih Tzu, Pekingese, Boston Terrier… Khoang mũi hẹp, đường hô hấp ngắn nên việc điều hòa thân nhiệt bằng cách thở hổn hển gặp khó khăn.
- Các giống chó có nguồn gốc từ phương Bắc, chó có bộ lông dày: Siberian Husky, Samoyed, Akita Inu, Golden Retriever… Chúng chịu lạnh tốt nhưng rất yếu khi trời nóng.
- Chó có lông màu sẫm: Lông đen dễ hấp thụ ánh sáng mặt trời, có xu hướng làm tăng thân nhiệt.
- Chó con, chó già (chó lớn tuổi): Chức năng điều hòa thân nhiệt chưa hoàn thiện hoặc đã suy yếu, nên dễ bị sốc nhiệt.
- Chó béo phì: Lớp mỡ dưới da đóng vai trò như vật liệu cách nhiệt, khiến nhiệt dễ bị giữ lại trong cơ thể. Ngoài ra, tim và hệ hô hấp cũng phải chịu gánh nặng lớn hơn.
- Chó mắc bệnh tim hoặc bệnh hô hấp: Khả năng điều hòa thân nhiệt và chức năng tuần hoàn suy giảm, làm tăng nguy cơ sốc nhiệt.
- Chó có tính cách dễ bị kích động: Khi bị kích động, thân nhiệt dễ tăng cao, cần chú ý.
Môi trường, tình huống nguy hiểm dễ gây sốc nhiệt:
- Ngoài trời vào những ngày nhiệt độ cao, độ ẩm lớn: Đặc biệt là những nơi nắng gắt, thông gió kém.
- Trong nhà kín: Phòng không có điều hòa, thông gió không đủ. Đặc biệt nguy hiểm ở những nơi cửa sổ có nắng chiếu trực tiếp.
- Trong ô tô: Vào mùa hè, nhiệt độ trong ô tô, dù chỉ trong thời gian ngắn (vài phút đến vài chục phút), cũng tăng lên đột ngột, nhanh chóng trở thành phòng xông hơi. Dù có mở hé cửa sổ cũng vẫn nguy hiểm. Tuyệt đối không được để chó một mình trong ô tô.
- Đi dạo hoặc vận động vào những giờ nắng nóng: Mặt đường nhựa vào ban ngày rất nóng, không chỉ gây bỏng đệm chân mà còn là nguyên nhân làm tăng thân nhiệt.
- Trong lồng hoặc túi vận chuyển: Có thể kém thông thoáng, nhiệt dễ bị tích tụ.
- Tình huống không thể bổ sung đủ nước.

Cấm bỏ qua! Dấu hiệu ban đầu và các triệu chứng nguy hiểm khi bệnh tiến triển của sốc nhiệt ở chó
Sốc nhiệt tiến triển rất nhanh, và đôi khi khi nhận ra thì đã quá muộn. Việc không bỏ qua những dấu hiệu ban đầu và đối phó sớm là vô cùng quan trọng.
Triệu chứng ban đầu (nhẹ đến trung bình):
- Thở hổn hển (nông và nhanh) một cách bất thường, có thể kèm theo tiếng khò khè.
- Chảy nhiều nước dãi.
- Bồn chồn, không yên, đi qua đi lại.
- Ủ rũ, mệt mỏi, phản ứng chậm chạp.
- Màu sắc của nướu và lưỡi đỏ tươi hơn bình thường.
- Nhịp tim tăng (mạch đập nhanh).
- Nhiệt độ cơ thể tăng (đo ở trực tràng trên 40°C).
Triệu chứng nguy hiểm khi bệnh tiến triển (nặng):
- Nôn mửa, tiêu chảy (có thể kèm theo máu).
- Loạng choạng, không thể đi thẳng, không phản ứng tốt với tiếng gọi.
- Run rẩy cơ bắp, co giật.
- Màu sắc của nướu và lưỡi trở nên trắng bệch, hoặc tím tái (chứng xanh tím – cyanosis).
- Suy giảm ý thức (hầu như không phản ứng với tiếng gọi, lơ mơ).
- Trụy sức (ủ rũ, không thể đứng dậy).
- Trạng thái sốc (hạ huyết áp, tim đập nhanh, hạ thân nhiệt…). Những triệu chứng này có thể trở nên tồi tệ một cách nhanh chóng. Dù chỉ cảm thấy “có gì đó không ổn”, đừng ngần ngại, hãy thực hiện sơ cứu và liên hệ ngay với bệnh viện thú y.
Nỗi kinh hoàng của các biến chứng và di chứng do sốc nhiệt gây ra
Sốc nhiệt không chỉ đơn thuần là tăng thân nhiệt, mà còn gây tổn thương nghiêm trọng cho các cơ quan nội tạng trên toàn cơ thể, và có thể dẫn đến nhiều biến chứng, di chứng.
- Suy đa tạng: Thận, gan, tim, phổi, não… nhiều cơ quan có thể rơi vào tình trạng suy giảm chức năng.
- Hội chứng đông máu nội mạch lan tỏa (DIC): Tình trạng rất nghiêm trọng, trong đó các cục máu đông nhỏ hình thành nhiều trong mạch máu toàn thân, gây ra xu hướng chảy máu và tổn thương cơ quan.
- Tổn thương não: Nhiệt độ cơ thể quá cao làm tổn thương tế bào não, có thể để lại các triệu chứng thần kinh hoặc rối loạn ý thức.
- Tổn thương đường tiêu hóa: Niêm mạc đường tiêu hóa bị tổn thương, dễ bị chảy máu hoặc nhiễm khuẩn. Những biến chứng này thường liên quan đến tính mạng, và ngay cả khi cứu sống được, khả năng để lại di chứng cũng không hề nhỏ.

【Xử lý khẩn cấp】Chó cưng có thể bị sốc nhiệt? Cách sơ cứu chủ nuôi có thể làm và thời điểm cần đưa đến bệnh viện thú y
Nếu nghi ngờ chó cưng bị sốc nhiệt, việc sơ cứu càng sớm càng tốt và điều trị tại bệnh viện thú y là cần thiết.
Các bước sơ cứu cơ bản chủ nuôi có thể làm:
- Di chuyển ngay đến nơi mát mẻ: Tránh ánh nắng trực tiếp, di chuyển đến nơi râm mát, thông thoáng, hoặc phòng có điều hòa mát mẻ.
- Làm mát cơ thể:
- Dội nước nhiệt độ thường lên toàn thân (dội liên tục): Nước quá lạnh có thể làm co mạch, phản tác dụng, nên sử dụng nước ở nhiệt độ thường như nước máy.
- Quấn khăn ướt hoặc lau người: Đặc biệt làm mát kỹ các vùng có mạch máu lớn đi qua như cổ, nách, bẹn.
- Quạt gió: Dùng quạt tay hoặc quạt máy để tạo gió, thúc đẩy quá trình giảm nhiệt bằng nhiệt bay hơi.
- Bổ sung nước (chỉ khi chó còn tỉnh táo): Nếu chó còn ý thức và có thể tự uống nước, hãy cho uống từng chút một nước sạch, tươi mới. Ép uống là điều cấm kỵ.
Lưu ý không làm mát quá mức:
Việc thân nhiệt giảm quá thấp (dưới 38°C) cũng nguy hiểm. Vừa sơ cứu vừa thường xuyên đo nhiệt độ (lý tưởng là đo ở trực tràng), khi nhiệt độ xuống khoảng 39°C thì ngừng làm mát, lau khô người và chuẩn bị giữ ấm.
- Vừa sơ cứu vừa liên hệ ngay với bệnh viện thú y và đưa đi khám: Sơ cứu chỉ là biện pháp tạm thời trong lúc chờ đến bệnh viện thú y. Dù triệu chứng có vẻ nhẹ, tổn thương nội tạng vẫn có thể đang tiến triển, vì vậy nhất định phải đưa đến bệnh viện thú y. Hãy gọi điện thông báo tình hình trước và làm theo hướng dẫn trong lúc di chuyển sẽ thuận lợi hơn.
- Dù triệu chứng có vẻ nhẹ cũng không được chủ quan: Ngay cả khi có vẻ đã hồi phục tạm thời, các biến chứng vẫn có thể xuất hiện sau vài ngày. Điều quan trọng là nhất định phải được bác sĩ thú y khám, thực hiện các xét nghiệm và điều trị phù hợp, cũng như theo dõi diễn biến.

【Phòng ngừa triệt để cứu sống mạng!】7 quy tắc vàng phòng chống sốc nhiệt cho chó có thể thực hiện ngay hôm nay!
Sốc nhiệt là một căn bệnh mà chủ nuôi hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng những lưu ý hàng ngày.
Lựa chọn thời gian và địa điểm đi dạo hợp lý:
- Mùa hè, tuyệt đối tránh đi dạo vào những giờ nắng nóng ban ngày (đặc biệt từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều), hãy chọn thời điểm tương đối mát mẻ vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối khi mặt trời đã lặn.
- Trước khi ra ngoài, nhất định phải dùng tay chạm vào mặt đường nhựa để kiểm tra nhiệt độ. Nóng đến mức không thể chạm tay trong 5 giây là nguy hiểm, không chỉ gây bỏng đệm chân chó mà còn làm tăng thân nhiệt đột ngột.
- Chọn những lộ trình có nhiều bóng râm, hoặc cho chó đi trên nền đất, cỏ cũng là những biện pháp hữu hiệu.
Duy trì môi trường trong nhà thoải mái:
- Sử dụng điều hòa hoặc quạt máy một cách hợp lý, duy trì nhiệt độ phòng khoảng 25-28°C, độ ẩm khoảng 50-60%. Lý tưởng nhất là làm mát toàn bộ căn phòng để chó có thể tự tìm đến nơi mát mẻ.
- Sử dụng rèm che nắng để tránh ánh nắng trực tiếp.
- Mở cửa sổ để thông gió cũng rất quan trọng, nhưng cần hết sức chú ý đến vấn đề an ninh và chống trốn thoát.
- Việc cài đặt điều hòa khi ở nhà một mình là bắt buộc. Thay vì sử dụng chức năng hẹn giờ hoặc cài đặt nhiệt độ quá cao, việc để điều hòa hoạt động liên tục ở nhiệt độ thoải mái cho chó là an toàn nhất.
Bổ sung nước thường xuyên, mọi lúc mọi nơi:
- Luôn chuẩn bị sẵn nước sạch, tươi mới ở nhiều nơi để chó có thể tự do uống bất cứ lúc nào.
- Khi đi dạo, nhất định phải mang theo nước uống và cho bé uống định kỳ, xen kẽ những khoảng nghỉ ngơi.
Để chó một mình trong ô tô là “Tuyệt đối KHÔNG ĐƯỢC!” Dù chỉ trong thời gian ngắn cũng nguy hiểm đến tính mạng:
Nhiệt độ trong ô tô vào mùa hè, dù có mở hé cửa sổ, cũng tăng lên đột ngột chỉ trong thời gian ngắn, nhanh chóng vượt quá 50°C. Sự chủ quan “Chỉ một chút thôi mà” có thể cướp đi sinh mạng của chó cưng. Tuyệt đối không được để chó một mình trong ô tô.
Cân nhắc kỹ việc cắt lông mùa hè:
Việc cắt ngắn lông (summer cut) trông có vẻ mát mẻ, nhưng nếu cắt quá ngắn, ngược lại da có thể dễ bị tổn thương trực tiếp bởi tia cực tím, hoặc dễ cảm nhận nhiệt từ mặt đất hơn. Độ dài phù hợp tùy thuộc vào giống chó và chất lông, nên hãy thảo luận kỹ với thợ cắt tỉa hoặc bác sĩ thú y.
Sử dụng khéo léo các vật dụng làm mát:
Đệm làm mát, khăn quàng cổ làm mát, áo làm mát (loại làm ướt), chai nước đông đá quấn khăn… có rất nhiều vật dụng làm mát được bán trên thị trường. Hãy sử dụng chúng một cách khéo léo, tạo điều kiện để chó cưng thoải mái.
Chó béo phì cần đặc biệt chú ý! Quản lý cân nặng hàng ngày:
Chó béo phì, lớp mỡ dưới da đóng vai trò như vật liệu cách nhiệt khiến nhiệt dễ bị giữ lại trong cơ thể, đồng thời tim và hệ hô hấp cũng phải chịu gánh nặng lớn hơn, do đó nguy cơ sốc nhiệt tăng lên đáng kể. Việc quản lý chế độ ăn và vận động phù hợp hàng ngày, duy trì cân nặng lý tưởng là rất quan trọng.
Tận dụng cả Chỉ số nhiệt (WBGT) và dự báo thời tiết! Biện pháp chống nóng an toàn hơn
Những năm gần đây, “Chỉ số nhiệt” (WBGT – Wet Bulb Globe Temperature) đang được chú ý như một chỉ số phòng chống sốc nhiệt. Đây là chỉ số không chỉ dựa vào nhiệt độ mà còn tính đến độ ẩm, bức xạ mặt trời… giúp đánh giá nguy cơ sốc nhiệt một cách chính xác hơn. Bạn có thể kiểm tra trên các trang web của cơ quan môi trường, việc tạo thói quen kiểm tra trước khi đi dạo sẽ rất tốt. Ngoài ra, vào những ngày dự báo thời tiết có “cảnh báo nguy cơ sốc nhiệt cao”, cần phải đặc biệt chú ý.

Lời kết: Bằng kiến thức đúng đắn và sự quan tâm hàng ngày, hãy bảo vệ chó cưng khỏi nguy cơ sốc nhiệt!
Sốc nhiệt ở chó là một căn bệnh mà chủ nuôi hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng kiến thức đúng đắn và một chút quan tâm hàng ngày. Đặc biệt đối với những giống chó yếu hơn khi trời nóng, hoặc chó con, chó già, chó có bệnh nền, chủ nuôi cần phải chú ý và quan tâm nhiều hơn nữa.
Sự chủ quan “Chắc vẫn ổn thôi”, “Năm ngoái cũng không sao mà” là điều cấm kỵ. Mỗi năm, khí hậu cũng như thể trạng của chó cưng đều có sự thay đổi. Hãy luôn quan sát kỹ biểu hiện của chó cưng, nếu cảm thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy cố gắng đối phó sớm.
Hãy tham khảo những thông tin đã được giới thiệu trong bài viết này, thực hành các biện pháp phòng chống sốc nhiệt toàn diện để chó cưng của bạn có thể sống an toàn, thoải mái và khỏe mạnh qua mùa hè nóng bức. Người duy nhất có thể bảo vệ nụ cười rạng rỡ và sức khỏe của chó cưng chính là bạn, người chủ của chúng.
